آشنایی با اصول خمکاری انواع ورق فولادی
یکی از رایجترین ویژگی های ورق فولادی عملیات خم کردن آن می باشد. که این روش به ترمز پرس، فلینگ، خم شدن قالب، تاشو و لبه نیز معروف است. این کار از طریق اعمال نیرو بروی قطعه کار انجام میشود. جهت تغییر شکل ورق فولادی، نیرو باید از مقاومت تسلیم ماده فراتر رود و فقط در این صورت خم کردن ورق فولادی نتیجه ماندگار می دهد.
یکی از رایجترین ویژگی های ورق فولادی عملیات خم کردن آن می باشد. که این روش به ترمز پرس، فلینگ، خم شدن قالب، تاشو و لبه نیز معروف است. این کار از طریق اعمال نیرو بروی قطعه کار انجام میشود. جهت تغییر شکل ورق فولادی، نیرو باید از مقاومت تسلیم ماده فراتر رود و فقط در این صورت خم کردن ورق فولادی نتیجه ماندگار می دهد.
متداول ترین روش های خم شدن کدامند؟ چگونه می توان میزان خم شدن ورق فولادی را محاسبه کرد؟ فاکتور k در عملیات خم شدن چیست؟
روش های خم کردن فولاد
روش های متفاوتی برای عملیات خم کردن وجود دارد. هر کدام از روش ها معایب و مزایای خاص خود را دارد. در روش خمکاری معمولا باید دقت، ظرافت و سادگی مد نظر باشد. قابلیت خمکاری ورق های فولادی به میزان کربن آن بستگی دارد. با افزایش میزان کربن قابلیت خمکاری ورق کاهش می یابد. ورق های فولادی که میزان کربن آن 1.2 است قابلیت خمکاری در حالت سرد را دارند اما چنانچه درصد کربن آن از مقدار ذکر شده بیشتر باشد خمکاری به روش گرم انجام می شود.
خم شدن v
متداول ترین روش خم شدن با استفاده از پانچ و قالب، خم v شکل است. این روش خم شدن داری سه زیر گروه است:
خمش پایین Bottom Bending
این روش به فشار دادن یا ضربه زدن به سمت پایین از طریق دستگاه خمش شناخته می شود. همانطور که از نام آن "خمش پایین" مشخص است، منگنه یا پانچ Punch دستگاه، ورق فولادی بروی سطح قالب به سمت پایین فشار می دهد، بنابراین زاویه قالب زاویه نهایی خم ورق را تعیین می کند. خط میانی ورق فشرده می شود، برای خم بیشتر نیاز به نیروی بیشتری دارد بنابراین با نیروی بیشتر اثر فنر کاهش می یابد و دقت خوبی را در خمش ایجاد می کند. هنگامی پایین آمدن دستگاه فشار، زاویه دهانه خم ورق v-die محاسبه می شود. در این روش تماس مستقیم پانچ Punch به سطح ورق ممکن است نشانه های از فشار بروی سطح ورق برجایی بگذارد.
خمش هوا Air Bending
در خم شدن جزئی و یا خم شدن هوا، ورق فولادی به طور کامل قطعات دستگاه خم را لمس نمی کند. در این روش قطعه کار بروی دو نقطه قرار می گیرد و مگنه خم شدن Punch را تحت فشار قرار می دهد. این عملیات از طریق ترمز پرس انجام می شود و نیازی به قالب و ابزارجانبی ندارد و تک قالب می تواند شعاع های چند قالب را در خود جایی دهد. این روش برای قطعاتی که زاویه خمش بسیار دقیق نیاز دارند مناسب نیست.
تفاوت خمش هوا و خمش پایین
| خصوصیات | خمش هوا Air Bending | خمش پایین Bottom Bending |
| ابزار سفارشی | به ابزار خاصی نیاز ندارد تک قالب می تواند شعاع های چند قالب را در خود جای دهد | احتمال دارد به ابزار نیاز داشته باشد برای هر شعاع زوایه قالب منحصر به فرد نیاز دارد |
| دقت زاویه | 45 +-< | +-15-30 |
| کاربرد | قطعاتی که دقت خم شدن در آهن ها حیاتی نیست | قطعاتی که دقت خم شدن در آن ها مهم است |
خمش سکه ای coining
خمش coining در دروان قبل بسیار گسترده تر و قابلیت استفاده بیشتر را داشت. تقریبا تنها را بدست آوردن نتایج دقیق استفاده از این روش بود. در این روش ورق فولادی با استفاده از Punch و قالب به گونه ای که پانچ به قسمت میانی ورق نفوذ می کند عملیات خمکاری انجام می شود. علت نام گذاری این روش به خمش سکه ای این است که در خم شدن نتایج دو طرف باید دقیقا مشابه باشد در واقع خمش دقیقا از وسط رخ می دهد و دو طرف آن کاملا مشابه هستند.
خم شدن U bending
خم شدن U شکل بسیار شبیه به خم شدن V است. یک پانچ Punch و یک قالب به شکل U وجود دارد با اعمال فشار بروی ورق فولادی باعث می شود به شکل U خم شود. این یک روش بسیار ساده برای خم شدن فولاد به شکل U است.
خم رول Roll bending
از دستگاه خم رول برای ساخت لوله یا مخروط به اشکال مختلف استفاه می شود. برای ایجاد خمش ها با شعاع های بزرگ بهترین روش استفاده از خم رول است. بسته به ظرفیت دستگاه و تعداد رول ها، می توان یک یا چند مقطع فولادی را رول کرد.
خم لبه Edge bending / Wipe bending
یکی از متدوال ترین روش های خمکاری ورق فولادی اما نه همیشه موثر، خم لبه Wipe bending است. در این روش زاویه خم با استفاده از قالب دستگاه تعیین و توسط پانچ Punch، به ورق فولادی فشار وارد می شود و ورق فولادی خم می شود. wipe die قالبی است که شعاع داخلی خم را تعیین می کند.
خم چرخشی Rotary Bending
یکی دیگر از روش ها خمکاری ورق فولادی، خم چرخشی توسط دستگاه تمام اتوماتیک است. از مزیت های مهم این روش نسبت به روش خم کاری v شکل این است که سطح ورق به هیچ عنوان خراش پیدا نمی کند. در این روش همچنان گوشه ها تیزتر از 90 درجه خم می شود و این موضوع به ایجاد زوایه های مشترک بسیار کمک می کند.
خم شدن مرحله ای Step bending
خمش شدن مرحله ای در اصل، خمش تکراری و لحظه به لحظه ی V است. این روش خمش دست انداز نیز نامیده می شود. کیفیت نهایی این روش به تعداد گام ها و خمش ها بستگی داردو هرچه تعداد گام ها بیشتر نتیجه بهتر از خمش داریم.
