حد مجاز صدا در محیط کار چقدر است

حد مجاز صدا در محیط کار چقدر است

سر و صدا از جمله عواملی ست که چنانچه در محیط کار از حد مجاز و استاندارد بالاتر باشد می تواند باعث ایجاد آسیب های جدی در افرادی شود که در آن محیط مشغول به کار هستند. بر اساس قانون کار زمانی که در محیط کار صدای شدید و مداوم وجود داشته باشد اشخاصی که در آن محیط مشغول به کار هستند باید مجهز به وسایل حفاظتی پرده گوش باشند. صوت شکلی از انرژی مکانیکی ست که برای سنجش میزان شدت آن از یک واجد لگاریتمی به نام دسی بل استفاده می شود. حداکثر مجاز برای قرار گرفتن در معرض صدای ۸۵ دسی بل برابر ۸ ساعت در روز است. استفاده از وسایل حفاظت از گوش مانند گوشی و پلاک گوش می تواند تا حدی شدت صوت را کاهش دهد. در مواردی حتی لازم است از هر دو وسیله به صورت همزمان استفاده شود. در این مقاله ضمن توضحیاتی در خصوص صوت، حد مجاز زمان قرار گرفتن در شدت های مختلف صوت نیز بیان شده است. 

سر و صدا یکی از عوامل زیان آور در محیط کار است که چنانچه میزان آن از حد مجاز بالاتر باشد می تواند برای کارکنان و تمام کسانی که در آن محیط مشغول به کار هستند خطر آفرین باشد.

کارگاه های فلزکاری و به طور کلی صنایعی که با فلزات سر وکار دارند جز مشاغلی هستند که عمدتا میزان سر و صدا در آن ها زیاد است به همین دلیل آشنایی با قوانین و همچنین میزان مجاز سر و صدا و مدت زمان استاندارد در معرض آن بودن می تواند برای کسانی که در این شاخه از صنعت مشغول به فعالیت هستند بسیار مفید باشد.

آنچه در این مقاله مطالعه خواهیدکرد:

• صوت چیست؟
• شدت صوت را چگونه اندازه گیری می کنند؟
• تا چه میزان در معرض یک شدت مشخص از صوت بود؟
• وسایل حفاظت از گوش

صوت چیست؟

در فیزیک صوت شکلی از انرژی ست به صورت ارتعاش از طریق یک کانال مانند گاز، مایع یا جامد منتشر می شود.

محدوده فرکانس صوتی که برای انسان قابل درک است بین ۱۶ تا ۲۰ هزار هرتز است. امواجی که خارج از این محدوده قرار دارند را مافوق یا مادون صوت می نامند و برای انسان قابل فهم نیست. هر چند بسیاری از حیوانات صداهای محدوده ی فراتر از درک انسان را نیز می شنوند. به عنوان مثال خفاش ها می توانند تا ۱۲۰ کیلوهرتز را بشوند. زرافه و فیل ها نیز قادر با درک فرکانس های کمتر از ۲ کیلوهرتر هستند.

مکالمه انسان در محدوده ای بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ هزار هرتز قرار دارد.

شدت صوت را چگونه اندازه گیری می کنند؟

برای مشخص کردن میزان شدت صدا از واحدی به نام دسی بل استفاده می شود. دسی بل یک واحد لگاریتمی ست به این معنا که ۲۰ دسی بل دو برابر ۱۰ دسی بل نیست.  دسی بل در محدوده ای ۰ تا ۱۴۰ برای انسان قابل شنیدن است. البته صدای با شدت ۰ دسی بل یعنی سکوت و صوتی که در حدود ۱۲۰ دسی بل باشد می توانید مشکلاتی را در انسان ایجاد کند.

میزان مجاز شدت صدایی که در محیط کار برای مدت ۸ ساعت به طور مداوم می تواند وجود داشته باشد برابر با ۸۵ دسی بل است. برای بیشتر از ۸۵ دسی بل به اندازه هر افزایش ۳ دسی بل در شدت صدا زمانی که فرد می تواند در آن محیط بدون آسیب باقی بماند به نصف کاهش می یابد.

برای اینکه درک درستی از شدت صداهای مختلف به دست آورید می توانید جدول زیر را ملاحظه کنید.

جدول حجم صدا
160 دسیبل dB	راکت فضایی
150 دسیبل dB	جت جنگی
140 دسیبل dB	صدای مسلسل
130 دسیبل dB	آستانه درد
120 دسیبل dB	آستانه ناراحتی
110 دسیبل dB	موسیقی راک ، فریاد کودکان
100 دسیبل dB	مترو
90 دسیبل dB	ماشین آلات کارخانه در فاصله یک متری
80 دسیبل dB	خیابان شلوغ ، زنگ هشدار ساعت
70 دسیبل dB	ترافیک شلوغ ، زنگ تلفن
60 دسیبل dB	گفتگو در فاصله یک متری
50 دسیبل dB	دفتر کار خلوت
40 دسی بل dB	محیط پارک ، منطقه مسکونی
30 دسی بل dB	کتابخانه ، زمزمه
20 دسی بل dB	صدای عقربه ساعت
10 دسی بل dB	تنفس

صداهای بلند می تواند بر دستگاه شنوایی و کل بدن انسان تاثیرات منفی داشته باشد. با افزایش شدت صدا اثرات مخرب آن نیز افزایش می یابد. البته باید در نظر داشت که مدت زمان مواجهه با صوت نیز اهمیت دارد. به عنوان مثال قرار گرفتن در معرض صدایی با شدت ۱۱۰ دسی بل برای بیش از دو دقیقه می تواند بسیار خطرناک باشد.

تا چه میزان در معرض یک شدت مشخص از صوت بود؟

مقادیر حد تماس شغلی صدا را می توانید در جدول زیر ملاحظه کنید.

مدت واجهه در روز	واحد زمانی مواجهه	شدت صدا
24	ساعت	80
16	ساعت	82
8	ساعت	85
4	ساعت	88
2	ساعت	91
1	ساعت	94
30	دقیقه	97
15	دقیقه	100
7.5	دقیقه	103
3.75	دقیقه	106
1.88	دقیقه	109
0.94	دقیقه	112
28.12	ثانیه	115
14.06	ثانیه	118
7.03	ثانیه	121
3.52	ثانیه	124
1.76	ثانیه	127
0.88	ثانیه	130
0.44	ثانیه	133
0.22	ثانیه	136
0.11	ثانیه	139

از نظر اصول بهداشت محیط محدوده صداهای بیش از ۹۰ دسی بل را خطرناک توصیف می کنند.

محدوده ی مجاز شدت سر و صدا برای فعالیت های مختلف

برای خواب راحت حداکثر صدایی که می تواند در محیط باشد برابر ۳۰ تا ۳۵ دسی بل است

درخارج از محل سکونت ۶۰ تا ۶۵ دسی بل. حال جالب است بدانید برخی از اتومبیل ها و موتور سیلکت ها صدایی بیش از ۸۰ دسی بل تولید می کنند و یا در نزدیکی بزرگراه ها شدت بیش از ۸۰ دسی بل است که برای مدت طولانی خطر آفرین است.

حداکثر مجاز قرار گیری در معرض صدا برابر ۸۵ دسی بل و ۸ ساعت در روز می باشد.

نکته: قرار گرفت در معرض صوتی به اندازه ۱۰۰ دسی بل نیاز به استراحت به میزان ۲۰ دقیقه در محیطی آرام دارد.

---