مراحل ساخت سوله، از صفر تا صد
سوله فضایی با ارتفاع زیاد و بدون ستون است که کاربردهای متنوعی می تواند داشته باشد. از فضای سوله برای برپایی نمایشگاه، سالن ورزشی، انبار، کارگاه، کارخانه، سالن همایش و ... می توان استفاده نمود. ساخت سوله نیز مانند هر بنای دیگری نیازمند طی شدن مراحلی ست. مراحل ساخت سوله به دو بخش قابل تقسیم است. بخش اول مربوط به اخذ مجوزهای لازم و بخش دوم مربوط به ساخت سوله است. برای ساخت و بهره‌برداری از سوله ابتدا باید از سازمان های مربوط مجوزهای لازم را اخذ کرد. به عنوان مثال اگر قصد پرورش قارچ در سوله داریم باید از طریق وزارت جهاد کشاورزی اقدام کنیم. پس از گرفتن مجوز باید زمین سوله را آماده کرد، انجام گود برداری و پی ریزی مرحله بعدی ساخت سوله می باشد. سرانجام باید سازه ی سوله را برپا کرد و تجهیزات مکانیکی و الکتریکی آن را نصب نمود. نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که ساخت سوله یک فرایند کاملا تخصصی ست که می بایست توسط شرکت های فعال در این حوزه انجام شود.
مقدمه
سوله‌ها از مهمترین سازه‌هایی هستند که در صنعت و کشاورزی به‌ویژه برای ساخت انبارها، سالن‌های تولید، نمایشگاه‌ها، و حتی ورزشگاه‌ها استفاده می‌شوند. این سازه‌ها به دلیل حجم زیاد فضایی که فراهم می‌کنند، طراحی و ساخت آن‌ها نیاز به مهارت‌های مهندسی دقیق دارد. ساخت سوله در عین‌حال که به‌نظر ساده می‌آید، در واقع یک فرآیند پیچیده است که شامل چندین مرحله مختلف است. در این مقاله، ما به بررسی مراحل ساخت سوله از صفر تا صد، و ویژگی‌های سوله‌های سرپوشیده که از مقاطع فولادی و میلگرد ساخته می‌شوند، پرداخته‌ایم.
ممکن است در نگاه اول این طور به نظر برسد که ساخت سوله چندان دشوار نیست. حداقل نسبت به ساخت یک بنای چند طبقه راحتر است. اما واقعیت این است اینگونه نیست و برپایی یک سوله به صورت اصولی دارای پیچیدگی ها و دشواری هاییست که از اگر بیشتر از سایر سازه ها نباشد کمتر نیز نیست. ساخت سوله یک عملیات کاملا تخصصی ست که می بایست توسط شرکت هایی که در این زمینه مشغول به فعالیت هستند انجام شود. استفاده از یک پیمانکار با تجربه و متعهد می تواند تا حد بسیار زیادی هزینه ها را کاهش دهد. بیش از ۶۰ درصد از هزینه های ساخت سوله را مقاطع فولادی که در آن استفاده می شود تشکیل می دهد. ممکن است یک سازنده با طراحی بیش از حد محتاطانه و سنگین کردن وزن سازه ی سوله هزینه ها را به شدت افزایش دهد. بنابراین می توان به جرئت گفت مهمترین مرحله ی ساخت سوله مرحله طراحی آن است.
برای ساخت سوله نیز مانند هر سازه ی دیگری باید مراحلی طی شود. در این مقاله قصد داریم گام به گام این مراحل را معرفی کنیم. اما پیش از آن مختصری در خصوص خود سوله و کاربرد آن صحبت خواهیم کرد.
سوله چیست؟
سوله از سازه های بسیار پرکاربردی ست که امروزه کاربردهای بسیار متنوعی یافته است. سوله که در زبان انگلیسی به آن Shed گفته می شود سازه ای فلزی و بدون ستون است که فضایی برای انجام فعالیت های مختلف فراهم می کند. از آنجا که سقف سوله ها وسعت زیادی دارد پوشش سقف سوله معمولا به صورت شیبدار طراحی میشود. طراحی شیبدار باعث می شود تا برف یا باران روی سقف انباشه نشود.
کاربرد سوله
سوله ها کاربردهای متنوعی دارند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوله های کارگاهی که برای انجام فعالیت های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.
- سوله های نمایشگاهی که محلی برای برپایی نمایشگاه ها هستند.
- سوله هایی که به عنوان سالن ورزشی استفاده می شوند.
- سوله های صنعتی که تجهیزات کارخانه در ان قرار می گیرند.
- سوله ها می توانند به عنوان انبار پوشیده نیز استفاده شوند.
البته کاربرد سوله به موارد گفته شده محدود نیست و درهر کاربردی که نیاز به ارتفاع سقف زیاد و فضایی وسیع بدون ستون باشد می توان از سوله استفاده کرد.
مراحل ساخت سوله
ساخت سوله را می توان به دو قسمت تقسیم بندی کرد. یک قسمت شامل مراحل اداری ست که مانند ساخت هر سازه ی دیگری باید طی شود و قسمت دوم نیز عملیات اجرایی ساخت سوله است.
مرحله اول: اخذ مجوزهای لازم
برای ساخت سوله مانند هر بنای دیگر باید مجوزهای لازم اخذ شود. اخذ مجوز در ساخت و بهره‌برداری سوله ممکن است فرایندی پیچیده و زمان بر باشد چرا که در هر منطقه می بایست شرایط و ضوابط آن را رعایت کرد. اینکه مجوز ساخت سوله و بهره‌برداری از سوله را از کجا باید گرفت بستگی به نوع فعالیت سوله و سازمان های بالادستی دارد. این سازمان ها می توانند سازمان صنایع، وزارت کشاورزی، وزارت بهداشت یا سایر سازمان های مربوطه باشند.
برای ساخت و استفاده از سوله پیش از آنکه اقدام به خرید تجهیزات کنیم باید مجوزهای لازم را اخذ کرد. برای اینکار نیز ابتدا باید یک طرح توجیهی آماده کنیم و آن را به سازمانی که قصد گرفتن مجوز از آن را داریم ارائه نماییم. این طرح توجیحی یک طرح کلی ست که نشان میدهد ما به چه منظور قصد احداث سوله داریم و کاربری آن چیست. همچنین ازچه نوع سازه و مصالحی می خواهیم برای ساخت سوله استفاده کنیم. در صورتی که سازمان مروبطه با طرح توجیهی ما موافقت کند می توانیم مابقی مراحل احداث سوله را آغاز کنیم.
مرحله دوم: بررسی و خاکبرداری محل احداث سوله
پس از آنکه مجوزهای قانونی اخذ شد باید زمین مناسب برای ساخت سوله را آماده کرد. زمینی که انتخاب می شود باید مشخصات لازم برای احداث سوله را داشته باشد و به تایید شرکت سازنده سوله برسد.
زمین سوله بخش قابل توجهی از هزینه های ساخت سوله را شامل می شود. در هنگام خرید زمین به منظور احداث سوله باید فاکتورهای مختلفی مانند دسترسی به جاده های حمل و نقل، دسترسی به برق، گاز و آب و ...، موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوا و ... را نیز لحاظ کرد. همچنین نوع کاربردی سوله نیز در آماده‌سازی زمین سوله بسیار اهمیت دارد. برای برخی از کاربردها می توان سوله های سبک مانند سوله خرپایی احداث کرد. این سوله ها برای مصارف غیر سنگین مناسب هستند و هزینه ی ساخت آن ها بسیار کمتر است.
مرحله سوم: خاک برداری
در مرحله بعد می بایست عملیات خاک برداری را آغاز کرد. پیش از خاک برداری باید وزن سوله مشخص شود و جنس خاک توسط آزمایشگاه های مهندسی خاک تعیین گردد. در زمان خاکبرداری باید سطح زمین کاملا تراز شود.پس از دریافت مجوز ساخت، باید محل ساخت سوله انتخاب و آماده شود. در این مرحله، نکات زیر باید بررسی شوند:
- شیب زمین: بررسی شیب زمین و تاثیر آن بر استحکام سازه
- نوع خاک: نوع خاک زمین (سنگی، شنی، رس، یا خاک سیاه و قرمز) تأثیر زیادی بر طراحی فونداسیون دارد.
- وضعیت زمین: آیا سطح زمین برای سوله مناسب است یا نیاز به اصلاح دارد؟
- مجوزهای محیطی: از این جهت که سوله باید با قوانین محلی مطابقت داشته باشد، این بررسی‌ها ضروری است.
پس از بررسی‌ها، نوبت به خاکبرداری می‌رسد. خاکبرداری به منظور ایجاد سطحی صاف و مناسب برای ساخت فونداسیون انجام میشود. این مرحله ممکن است نیاز به تسطیح و بررسی‌های آزمایشگاهی خاک جهت تعیین میزان تراکم آن باشد.
مرحله چهارم: اجرای فونداسیون
فونداسیون سوله به وزن سوله و کاربری آن وابسته است. این مرحله یکی از مهمترین مراحل ساخت سوله می باشد که در صورت عدم انجام محاسبات لازم می تواند منجر به فروریختن یا کج شدن سوله در مراحل بعدی شود.فونداسیون سوله جزء مهمترین مراحل ساخت است که باید با دقت انجام شود. فونداسیون سوله باید به‌گونه‌ای طراحی شود که تحمل بار سنگین سازه را داشته باشد. در اکثر سوله‌ها از فونداسیون بتنی یا آجری استفاده میشود که استحکام بالایی دارند.
- مراحل اجرای فونداسیون:
- حفر ترانشه‌های مناسب برای فونداسیون
- پر کردن ترانشه‌ها با بتن
- نصب بلوک‌های بتنی یا آجری برای پایه‌های ستون‌ها
- اطمینان از فشردگی و استحکام خاک برای ساخت فونداسیون
مرحله پنجم: نصب سازه ی سوله در محل
سازه ی سوله معمولا در محل کارخانه ساخته شده و در محل سوله مونتاژ می شوند. این یکی از مهمترین مراحل ساخت سوله است که نیاز به نیروی متخصص و تبحر بالا دارد. ابتدا ستوان های سوله نصب می شود و پس از آن سایر قسمت ها مانند نصب بادبندها، پرلین ها و قطعات دیگر روی سازه ی اصلی سوله انجام می شود. پس از برپایی سازه ی اصلی سوله سایر مراحل مانند دیوار کشی، نصب ورق های سقف، نصب درب و پنجره و ... انجام می شود.پس از آماده شدن فونداسیون، نصب سازه فولادی شروع میشود. این سازه‌ها معمولاً از مقاطع فولادی شامل تیرآهن، میلگرد، و ورق‌های فلزی تشکیل می‌شوند.
- نصب ستون‌ها: ستون‌ها بخش اصلی سازه هستند که تمام بارها را تحمل می‌کنند. نصب ستون‌ها باید با دقت بسیار زیاد انجام شود.
- نصب رفترها: رفترها، قطعات افقی هستند که روی ستون‌ها نصب می‌شوند و بار سقف را به ستون‌ها منتقل می‌کنند.
- نصب لاپه‌ها و پرلین‌ها: این پروفیل‌های فلزی به‌صورت افقی زیر سقف‌های شیبدار نصب می‌شوند تا ساختار سوله را تقویت کنند
مرحله ششم: تکمیل تاسیسات سوله
تا اینجای کار ساختمان سوله بنا شده است اما هنوز آماده بهره‌برداری نیست. در مرحله بعدی می بایست تاسیسات مورد نیاز سوله مانند تاسیسات برقی و مکانیکی نصب شود. نوع و میزان این تاسیسات به کاربری سوله بستگی دارد. سیستم گرمایش و سرمایش، جرثقیل، موتورخانه، ژنراتور، یو پی اس،استبلایز، کابل کشی، پریزها و کلیدها، لوله کشی های آب و مواد، سیستم اطفای حریق، دوربین های مدار بسته، اتاق کنترل، کنترل تردد، برقراری اینترنت و کابل کشی شبکه و ... همه ازجمله اقداماتی هستند که در این مرحله می بایست انجام شود.در این مرحله، سیستم‌های مختلف برای استفاده بهینه از سوله نصب می‌شوند. از جمله این سیستم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیستم گرمایش و سرمایش
- لوله‌کشی‌های آب و فاضلاب
- سیستم برق و کابل‌کشی
- سیستم اطفای حریق
- دوربین‌های مدار بسته و سیستم‌های امنیتی
- تأسیسات ایمنی مانند درب‌های اضطراری و تهویه مناسب
مرحله هفتم: بهره‌برداری از سوله
با تکمیل مراحل ساخت سوله بهره‌برداری از آن می تواند آغاز شود.
چنانچه برای فعالیت خود نیاز به احداث سوله داریم باید به این مساله توجه داشته باشیم که سوله سازی فرایندی دشوار و پرهزینه است به همین دلیل در انتخاب مجری ساخت سوله باید نهایت دقت را داشت و از تجربه دیگران در این زمینه استفاده نمود.
ویژگی‌های سوله‌های سرپوشیده برای مقاطع فولادی و میلگرد
سوله‌های ساخته شده از مقاطع فولادی و میلگرد، به دلیل ویژگی‌هایی که دارند، انتخابی ایده‌آل برای بسیاری از پروژه‌ها به‌شمار می‌روند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
- استحکام بالا: فولاد و میلگرد به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، وزن، و تنش‌های مختلف، به سوله‌ها استحکام زیادی می‌دهند.
- سبکی و تسهیل در ساخت: استفاده از مقاطع فولادی باعث کاهش وزن سازه و تسریع در فرآیند ساخت میشود.
- مقاومت در برابر خوردگی: فولاد مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و آسیب‌های ناشی از رطوبت است.
- انعطاف‌پذیری در طراحی: سوله‌های فولادی قابلیت طراحی با ابعاد و شکل‌های مختلف را دارند.
- مقاومت در برابر شرایط جوی: فولاد و میلگرد در برابر تغییرات شدید آب و هوا و نیروهای طبیعی مقاوم هستند.
نتیجه‌گیری
ساخت سوله یک فرآیند پیچیده است که به دقت و مهارت‌های فنی بالا نیاز دارد. از دریافت مجوز تا نصب و تکمیل سازه، هر مرحله باید با دقت و بر اساس استانداردهای مهندسی انجام شود. انتخاب مقاطع فولادی و میلگرد برای ساخت سوله‌ها به دلیل ویژگی‌هایی مانند استحکام، سبکی، و دوام بالای آن‌ها، یکی از بهترین انتخاب‌ها است. توجه به جزئیات در تمامی مراحل ساخت سوله به شما کمک می‌کند تا سازه‌ای مقاوم و کارآمد بسازید که در طولانی‌مدت کارایی بالایی داشته باشد.
