جوشکاری آهن آلات | آموزش ترفندها
آهن آلیاژی از کربن و سیلیسیم است که در آن مقدار کربن معمولا بیش از 1.7 درصد و کمتر از 4.5 درصد است. قابلیت جوشکاری آهن به نوع ماده، پیچیدگی، ضخامت، پیچیدگی ریخته گری و باتوجه به نیاز به ماشین کاری بستگی دارد. آهن های قابل انعطاف و شکل پذیر قابلیت جوشکاری خوبی دارند در حالیکه آهن های سفید (آلومینیوم، استیل) فقط برای اتصالات کوچک قابل جوش هستند.
مقدمه
در ساختمان‌سازی، اجرای صحیح اجزای سازه‌ای و غیرباربر، نقش مهمی در افزایش ایمنی و دوام ساختمان دارد. دو مورد از مهمترین المان‌های تقویت دیوارهای غیرباربر، "وال پست" و "انکر بولت" هستند. وال پست‌ها برای جلوگیری از تخریب و ترک‌خوردگی دیوارها و انکر بولت‌ها برای اتصال و انتقال نیرو در اجزای سازه‌ای به کار می‌روند. در این مقاله، به بررسی جامع این دو المان پرداخته خواهد شد.وال پست یکی از اجزای مهم در ساخت و ساز است که به منظور افزایش مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجرای صحیح وال پست می‌تواند از فروپاشی دیوارهای غیر سازه‌ای جلوگیری کرده و ایمنی کلی ساختمان را افزایش دهد. در این مقاله به بررسی کامل وال پست، انواع آن، نحوه اجرا، مزایا و معایب می‌پردازیم
وال پست چیست؟
دیوارها از مهمترین اجزای ساختمان به شمار می روند که در برخی موارد وظیفه ی حمل بار را بر عهده دارند و بعضی موارد نیز تنها به عنوان جدا کننده و یک جز غیر سازه ای مورد استفاده قرار می گیرند. دیوارهای غیر سازه ای به دلیل ارتفاع زیاد و ضخامت کم در برابر نیروهای خارجی مانند باد، سیل و زلزله بسیار آسیب پذیر هستند. بنابراین لازم است برای مهار آنها از روش هایی استفاده شود. یکی از این روش ها به کارگیری وال پست است. وال پست کلافی ست که به صورت افقی و عمودی به منظور اتصال دیوار به اسکلت ساختمان و استحکام آن به کار برده می شود. در واقع می توان گفت وال پست وظیفه نگهداری دیوار را بر عهده دارد و به صورت تیر و ستون طراحی می شود.
وال پست، عضو تقویتی عمودی یا افقی است که برای افزایش پایداری دیوارهای غیرسازه‌ای مانند دیوارهای آجری، سفالی یا بلوکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وال پست از انتقال صحیح نیروها به سازه اصلی اطمینان حاصل کرده و از تخریب دیوارها در برابر بارهای جانبی مانند زلزله یا باد جلوگیری می‌کند.
انواع وال پست:
وال پست‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
وال پست عمودی: به‌صورت ستون‌های عمودی در طرفین یا در فواصل مشخص در داخل دیوار قرار گرفته و آن را به عناصر سازه‌ای مانند تیرها و ستون‌ها متصل می‌کنند.
وال پست افقی: معمولاً در قسمت‌های میانی یا بالای دیوار نصب می‌شوند و به تیرها یا سقف متصل می‌گردند.
وال پست ترکیبی
1. وال پست قائم (عمودی)
این نوع وال پست به صورت عمودی در دیوارها قرار گرفته و در نزدیکی ستون‌های ساختمان نصب می‌شود. وظیفه اصلی آن تحمل و توزیع بارهای جانبی زلزله و باد است. از جمله انواع وال پست قائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
وادار میانی: که در امتداد دیوار قرار می‌گیرد.
وادار کناری: که در نزدیکی ستون‌ها تعبیه می‌شود.
2. وال پست افقی
وال پست افقی برای کاهش ارتفاع آزاد دیوارهای غیر سازه‌ای و افزایش استحکام آنها به کار می‌رود. این نوع وال پست، نیروهای جانبی را به المان‌های باربر منتقل کرده و از واژگونی دیوارها جلوگیری می‌کند.
3. وال پست ترکیبی
در ساختمان‌هایی که در مناطق زلزله‌خیز قرار دارند، ترکیبی از وال پست‌های افقی و عمودی استفاده می‌شود تا استحکام و پایداری دیوارها به حداکثر برسد.
انواع وال پست از نظر مصالح
وال پست ها به دو دسته فلزی و بتنی تقسیم بندی می شوند. وال پست های فلزی به صورت پروفیل های نبشی، ناودانی، قوطی یا تسمه در ساختمان هایی با اسکلت فلزی و بتنی می تواند به کار برده شود.
از نظر شکل نیز وال پست های می توانند به صورت افقی و عمودی قرار بگیرند.
اتصال وال پست به کف و سقف
همانطور که گفته شد وال پست ها وظیفه نگهداری دیوار و اتصال آنها با سایر اجزای اسکلت ساختمان را برعهده دارند. به این منظور لازم است که وال پست از بالا و پایین به کف و سقف متصل شود. اما این اتصال چگونه می تواند انجام شود؟
برای اتصال وال پست روش های مختلفی وجود دارد. در یکی از این روش ها پیش از انجام بتن ریزی می توان پلیت هایی را در سقف و کف جایگذاری کرد که بعد از بتن ریزی بتوان به کمک عملیات جوشکاری وال پست ها را به آنها متصل کرد. اما از آنجا که ممکن است قبل از بتن ریزی محل امکان نصب پلیت ها وجود نداشته باشد می توان پس از بتن ریزی به کمک انکر بولت، پلیت ها را به تیرها و ستون ها متصل کرد. اما انکر بولت چیست؟
دلایل استفاده از وال پست
جلوگیری از ترک‌خوردگی و تخریب دیوارها.
افزایش مقاومت در برابر زلزله و نیروهای جانبی.
بهبود پایداری کلی دیوار و افزایش دوام آن.
کاهش تغییرشکل‌های غیرمجاز و انحراف دیوار.
انکربولت چیست؟
در سایت آرتا فولاد آریا راد مقاله تحت عنوان "انکربولت چیست؟" قرار دارد که با مطالعه آن می توانید اطلاعات کاملی در مورد آن به دست آورید. اما اگر بخواهیم به صورت خلاصه به معرفی انکر بولت بپردازیم باید گفت که انکربولت ها قطعاتی فلزی هستند که برای اتصال صفحات فلزی به سازه های بتنی به کار برده می شود. انکربولت ها می توانند مکانیکی یا شیمیایی باشند. به انکربولت های مکانیکی در ایران رول بولت نیز گفته می شود. انکر بولت های مکانیکی یا رول بولت ها سرهایی رزوه شده دارند که این امکان را فراهم می کنند که بتوان به کمک واشر و مهره آنها را محکم کرد.
روش اجرای وال پست
اجرای وال پست شامل مراحل زیر است:
مرحله ۱: تعیین محل مناسب برای نصب وال پست.
مرحله ۲: نصب پروفیل‌های فولادی (معمولاً ناودانی یا قوطی) در محل تعیین‌شده.
مرحله ۳: اتصال وال پست به سازه اصلی با استفاده از انکر بولت، جوش یا صفحات فلزی.
مرحله ۴: پوشش‌دهی و نهایی‌سازی مانند گچ‌کاری یا استفاده از مصالح تکمیلی.
کاربردهای وال پست
وال پست علاوه بر مقاوم‌سازی دیوارها در برابر زلزله، کاربردهای دیگری نیز دارد که شامل:
مهار دیوارهای غیر سازه‌ای
جلوگیری از تخریب دیوارها در هنگام زلزله و بادهای شدید
افزایش مقاومت در و پنجره‌ها
حفظ یکپارچگی نمای ساختمان
ایجاد استحکام در دیوارهای جان‌پناه
جلوگیری از سقوط مصالح در هنگام وقوع زلزله
اجرای وال پست و انکر بولت
اجرای وال پست از جمله مواردی ست که ممکن است در برخی در اجرای آن کوتاهی شود. بسیاری از افراد اینگونه تصور می کنند که استحکام ساختمان تنها به اسکلت اصلی آن مربوط است اما در بسیاری از حوادث طبیعی مانند سیل یا زلزله عدم استحکام بخش های غیر سازه ای مانند دیوارها موجب خسارت یا تلفات جانی شده است. بنابراین مهم است که اجرای وال پست طبق ضوابط و استانداردهای مشخص شده انجام شود.
برای اجرای وال پست باید قوطی یا نبشی های عمودی به کف و سقف متصل شوند. این اتصال از طریق صفحاتی که در کف و سقف قرار داده می شوند انجام می گیرد. برای اتصال صفحات نیز از انکر بولت کمک میگرند. سپس دو سر وال پست به ورق پایینی و بالایی جوش داده می شود.
در صورتی که نیاز به نصب بیس پلیت ها به ستون باشد اینکار می تواند از طریق جوش به میلگردها انجام شود ولی اگر این امکان وجود ندارد می توان از انکربولت برای این اتصال استفاده کرد.
نحوه اجرای وال پست
اجرای وال پست در سازه‌های مختلف متفاوت است و به مصالح مورد استفاده بستگی دارد.
1. اجرای وال پست در ساختمان‌های بتنی
استفاده از ورق‌های فلزی برای اتصال وال پست به اسکلت
حذف فاصله بین ورق و دیوار جهت افزایش استحکام
استفاده از میلگردهای مهاری برای محکم کردن وال پست در داخل بتن
2. اجرای وال پست در ساختمان‌های اسکلت فلزی
جوشکاری وال پست به تیرها و ستون‌های ساختمان
تعیین محل دقیق وال پست روی نقشه قبل از اجرا
استفاده از نبشی و پروفیل‌های فولادی
3. اجرای وال پست در بلوک‌های سبک
نصب دقیق ورق‌ها و اتصالات جهت مهار وال پست
اجرای مهاربندی صحیح در قسمت‌هایی که بلوک‌ها نمی‌توانند نیرو را منتقل کنند
الزامات قانونی و استانداردها
طبق مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه 2800، رعایت نکات زیر در اجرای وال پست الزامی است:
حداکثر طول هر دیوار غیرسازه‌ای بین دو کلاف قائم نباید بیشتر از 6 متر باشد.
حداکثر ارتفاع دیوار غیر سازه‌ای از کف، 3.5 متر است.
لبه‌های قائم دیوارهای غیر سازه‌ای باید مهار شوند.
لبه‌های افقی دیوارهای غیر سازه‌ای باید با ناودانی فولادی یا کلاف مهار شوند.
مزایا و معایب وال پست
مزایا:
افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله
جلوگیری از تخریب دیوارها و کاهش خسارات جانی و مالی
بهبود عملکرد سازه در برابر بادهای شدید
استحکام بیشتر دیوارها و پایداری کلی ساختمان
معایب:
افزایش هزینه‌های ساخت و ساز
کاهش فضای مفید داخلی ساختمان
نیاز به مهاربندی مناسب برای عملکرد صحیح
نتیجه‌گیری
وال پست و انکر بولت دو جزء کلیدی در تقویت و پایداری دیوارهای غیرباربر و اتصالات سازه‌ای هستند. وال پست‌ها باعث افزایش مقاومت دیوار در برابر زلزله و نیروهای جانبی شده و انکر بولت‌ها به عنوان عناصر اتصالی مستحکم در ساختمان به کار می‌روند. رعایت استانداردهای طراحی و اجرای صحیح این عناصر، نقشی کلیدی در ایمنی و دوام سازه‌ها دارد.وال پست یکی از اجزای ضروری در ساختمان‌های مقاوم‌سازی شده در برابر زلزله و باد است. اجرای صحیح و رعایت استانداردهای مربوطه می‌تواند ایمنی ساختمان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با توجه به الزامات آیین‌نامه‌ای و اهمیت وال پست در ساختمان، توصیه می‌شود که در پروژه‌های ساختمانی به این موضوع توجه ویژه‌ای شود.
