گیج یا اندازه گیری قطر میلگرد چیست؟
همانطور که می دانیم، یکی از محصولات فولادی که نقش بسزایی در صنعت ساختمان سازی و دیگر صنایع دارد، میلگرد است. مانند خیلی از محصولات فولادی دیگر، میلگرد هم در سایز ها و انواع مختلفی تولید می شود. دلیل تولید میلگرد در سایز، وزن و استحکام های کم و زیاد، کاربرد مختلف آن در موقعیت های متفاوت است به عنوان مثال بعضی از میلگرد ها باید قابلیت خم شدن داشته باشند و برخی دیگر باید به قدری مستحکم باشند که هیچ ضربه و فشاری آن ها را نتواند خم کند. برای اطلاع پیدا کردن از سایز میلگرد باید از ابزار مختص آن استفاده کرد ابزار هایی مثل: شابلون میلگرد، آچار فرانسه، ترازو و .... در این نوشته قصد داریم به اندازه گیری میلگرد توسط گیج و دیگر ابزارهای اندازه گیری بپردازیم اگر تا به حال به علت نا آشنا بودن از روش های اندازه گیری سایز میلگرد از آن ها استفاده نکرده اید تا پایان این نوشته را مطالعه کنید.
مقدمه
میلگرد یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی است که برای افزایش استحکام و مقاومت سازه‌ها در برابر نیروهای کششی و فشاری به کار می‌رود. انتخاب و استفاده صحیح از میلگرد مستلزم آگاهی از قطر و سایز آن است. در این مقاله به بررسی روش‌های مختلف اندازه‌گیری قطر میلگرد، اهمیت آن و ابزارهای مورد استفاده در این فرآیند خواهیم پرداخت.
اهمیت اندازه‌گیری قطر میلگرد
تشخیص صحیح قطر میلگرد از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا:
تضمین استحکام سازه: انتخاب میلگرد با قطر مناسب موجب افزایش مقاومت سازه در برابر بارهای وارده می‌شود.
کنترل کیفیت میلگرد: با اندازه‌گیری قطر میلگرد، می‌توان از صحت مشخصات محصول ارائه‌شده توسط کارخانه تولیدکننده اطمینان حاصل کرد.
محاسبه دقیق میزان میلگرد موردنیاز: دانستن قطر میلگرد به مهندسان کمک می‌کند تا میزان میلگرد مصرفی را به درستی تخمین بزنند.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها: اطمینان از خرید میلگرد با مشخصات صحیح، از هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند.
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
- اندازه گیری قطر میلگرد چیست؟
- اندازه گیری قطر میلگرد با توجه به نوع آن
- اندازه گیری قطر میلگرد با توجه به نوع استاندارد
- تشخیص قطر میلگرد یا گیج میلگرد
- تشخیص قطر میلگرد با شابلون
- جمع بندی
اندازه گیری قطر میلگرد چیست؟
اینکه شما تا چه اندازه از ساختمان سازی اطلاع دارید، مهم نیست. میلگرد جزء دسته محصولاتی است که هر فردی تا کنون آن را به دلایلی مشاهده کرده یا از آن استفاده کرده است. این محصول فولادی برای محافظت از ساختمان در برابر زلزله نقش بسزایی ایفا می کند در گذشته برای ساختمان سازی فقط از بتن بیشتر استفاده می شد ولی هم اکنون برای استحکام بیشتر در برابر نیروهای کششی و فشاری، از ترکیب بتن و میلگرد برای ساختمان سازی استفاده می شود بنابراین استفاده از بتن همراه میلگرد بهترین روش برای ساختمان سازی محسوب می شود. در ساختمان سازی از یک نوع و یک سایز میلگرد استفاده نمی شود بنابراین وظیفه مهندسین ناظر است که سایز هر میلگرد را برای هر قسمت قبل از استفاده آن چک کنند. یکی از بهترین وسایلی که به طور معمول برای اندازه گیری سایز میلگرداستفاده می شود شابلون میلگرد است. البته شابلون تنها وسیله برای اندازه گیری قطر میلگرد نیست. به شما پیشنهاد می شود تا پایان این نوشته را مطالعه کنید تا با انواع روش های اندازه گیری سایز میلگرد آشنا شوید.
میلگرد ساده: میلگرد های ساده سطحی صاف و بدون آج دارند این میلگرد از سایز 6 تا 50 میلی متر تولید می شود. قابلیت انعطاف پذیری بالای این میلگرد موجب شده از آن در صنعت ساختمان سازی، خودرو سازی، ساخت زیر بنا در جاده ها و بزرگراه ها استفاده کنند. به این توجه داشته باشید این محصول برای ساخت سازه های سنگین مورد استفاده قرار نمی گیرد و به هیچ وجه مناسب نیست.
میلگرد آجدار
پر استفاده ترین نوع میلگرد در ساختمان سازی میلگرد آجدار است دلیل نامگذاری این میلگرد به علت آج هایی است که روی آن وجود دارد این فرورفتگی ها دلیل اصلی مقاومت بالای این نوع میلگرد است این محصول در سایز 6 تا 50 میلی متر تولید می شود. یکی از عناصر اصلی در ساخت سازه های بتنی، میلگرد آجدار است. میلگرد آجدار در ساخت ایستگاه اتوبوس، پل ها، سازه های عظیم . ... کاربرد دارد. و یکی از محصولاتی است که به منظور بالا بردن افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای فشاری و کششی مورد استفاده قرار می گیرد.
میلگرد اروپایی
این میلگرد با راحتی بیشتری می تواند خم شود و در بیشتر مواقع با منگنز ساخته می شود به دلیل راحتی این میلگرد در خم شدن، مهندسان به هیچ وجه از این میلگرد برای ساخت سازه در مناطق زلزله خیز استفاده نمی کنند.
میلگرد سیاه
این میلگرد از عناصری مثل کربن، سیلیسیم، منگنز، فسفر و گوگرد تشکیل شده است. میلگرد سیاه انتخابی عالی برای ساختمان سازی در مناطق با آب و هوای گرم است.
میلگرد فایبر گلاس
مقاوم ترین میلگرد در برابر خوردگی و زنگ زدگی میلگرد فایبر گلاس است. از این میلگرد برای مناطقی که نیاز به زیر ساخت قوی دارد استفاده می شود مثل، آرماتور بندی کف پارگینگ، سالن های بزرگ و... .
میلگرد اپوکسی
این محصول در حقیقت میلگرد سیاه است که یک روکش اپوکسی روی آن وجود دارد رنگ این میلگرد به سبز تمایل داشته و گران ترین محصول در بازار میلگرد است. لازم است بدانید این میلگرد به لطف پوشش اپوکسی از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. از این میلگرد هم برای ساخت پل، سازه های دریایی، ساختمان ها و... استفاده می شود.
میلگرد گالوانیزه
یکی دیگر از میلگرد های مقاوم که زیاد در ساختمان سازی استفاده می شود میلگرد گالوانیزه است که از نظر قیمتی گران تر از سایر میلگرد هاست. مقاومت بالای این میلگرد مدیون پوشش گالوانیزه بر روی آن است.
اندازه گیری قطر میلگرد با توجه به نوع استاندارد
از دیگر مواردی که قبل از اندازه گیری سایز میلگرد باید به آن توجه داشت، استانداردی است که کشور مبنای تولید را بر آن قرار داده است. استاندارد ها در هر کشور متفاوت است در کشور ایران استاندارد میلگرد های تولیدی به سه دسته تقسیم می شوند.
فولاد A1
میلگردهای صاف و بدون آج با مقاومت تسلیم 2300 سانتی متر مربع و مقاومت کششی 3800 سانتی متر مربع
فولاد A2
میلگردهای آجدار و فولادی با مقاومت تسلیم 3000 سانتی متر مربع و مقاومت کششی 5000 سانتی متر مربع
فولاد A3
مقاوم ترین میلگرد ها در این دسته قرار می گیرند که با مقاومت تسلیم 4000 سانتی متر مربع و مقاومت کششی 6000 سانتی مربع می باشند.
تشخیص قطر میلگرد یا گیج میلگرد
بعد از اینکه جنس میلگرد مورد نیاز خود را انتخاب کردید نوبت به انتخاب سایز محصول می رسد توجه داشته باشید سایز میلگرد مستقیما بر روی قیمت میلگرد تأثیر گذار است که در حالت عادی می توانید میلگرد را در قطر 6 تا 32 میلی متر تهیه کنید. تشخیص سایز میلگرد با روش های مختلفی امکان پذیر است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.
به ظور کلی گیج میلگرد به معنی اندازه گیری سایز میلگرد است. در برخی مواقع نیاز است تا سایز میلگرد را قبل از استفاده از آن محاسبه کنیم. اگر شرایط فراهم نباشد که نتوان سایز میلگرد را تشخیص داد یا امکان دسترسی به فاکتور خرید نباشد، از روش های زیر برای تشخیص سایز میلگرد استفاده می شود.
تشخیص قطر میلگرد با شابلون
شابلون میلگرد یک وسیله کوچک و کاربردی است که می توان به وسیله آن سایز میلگرد را به دست آورد. گیج یا اندازه گیری میلگرد به وسیله شابلون یکی از رایج ترین روش های تشخیص سایز میلگرد است. این ابزار به دلیل کوچک بودن حجم آن به آسانی قابل حمل است و توسط اندازه هایی که روی آن نوشته شده می توان قطرهای مختلفی از میلگرد را به راحتی تشخیص داد.
شابلون دارای فضایی مثلثی شکل برای قرار گیری میلگرد دارد و روی آن انواع سایز میلگرد 12 تا 28 نوشته شده است به راحتی می توان با قرار دادن میلگرد داخل آن سایز میلگرد را به دست آورد. برخی شابلون ها دارای خط کش در ضلع کناری هستند که می توان با استفاده از فاصله به کار رفته در المان تیر و ستون را تشخیص داد همچنین با شابلون خط کش دار می توان کاور بتنی المان بتن آرمه را کنترل کرد.
مزایای استفاده از شابلون
- شابلون وسیله کوچکی است که به راحتی حمل می شود.
- بر پایه فولاد ساخته شده و به راحتی زنگ نمی زند.
- حتی اگر این وسیله ضربه ببیند به هیچ وجه دچار شکستگی نمی شود.
- دقت اندازه گیری این وسیله بالاست.
- دسترسی آسان و راحت به این ابزار در فروشگاه های ابزار فروشی وجود دارد.
تشخیص سایز میلگرد با چشم
بعضی از مهندسین با تجربه می توانند به راحتی و با یک نگاه سایز میلگرد را متوجه بشوند. این روش حرفه ای و دقیق نیست و بهتر است همیشه یک ابزار برای تشخیص سایز میلگرد همراه خود داشته باشیم.
تشخیص سایز میلگرد به کمک ترازو
اگر شما از وزن میلگرد به طور دقیق اطلاع داشته باشید می توانید به راحتی قطر میلگرد را با این روش محاسبه کنید.
7850 (وزن میلگرد) * یک متر* 4/(3.14*d2) = قطر و سایز میلگرد
تشخیص سایز میلگرد با استفاده از کولیس
کولیس یکی ابزاری است که بیشتر مهندسان به آن دسترسی دارند. همچنین این امکان را به شما می دهد که قطر میلگرد را با آن اندازه گیری کنید.
تشخیص سایز میلگرد با آچار فرانسه
آچار فرانسه هم یکی از ابزارهایی است که برای اندازه گیری قطر میلگرد استفاده می شود. البته بهتر است از آچار های جدید و مندرج استفاده کنید.
مزایای استفاده از گیج میلگرد:
دقت بالا در اندازه‌گیری
قابل حمل و سبک
عدم نیاز به برق یا باتری
مقاوم در برابر ضربه و زنگ‌زدگی
2. استفاده از کولیس
کولیس یکی از ابزارهای دقیق اندازه‌گیری است که برای سنجش قطر میلگرد نیز به کار می‌رود. این ابزار به دو صورت آنالوگ و دیجیتال موجود است و امکان اندازه‌گیری دقیق تا صدم میلی‌متر را فراهم می‌کند.
نحوه استفاده از کولیس:
دهانه کولیس را باز کنید و دو فک آن را در دو طرف میلگرد قرار دهید.
مقدار نمایش داده شده را بخوانید که نشان‌دهنده قطر میلگرد است.
مزایای استفاده از کولیس:
دقت بسیار بالا
امکان اندازه‌گیری قطر داخلی و خارجی
قابلیت استفاده در کارگاه و آزمایشگاه
3. استفاده از آچار فرانسه
آچار فرانسه یکی دیگر از ابزارهایی است که می‌توان از آن برای اندازه‌گیری قطر میلگرد استفاده کرد. برخی از مدل‌های جدید این ابزار دارای درجه‌بندی هستند که به راحتی می‌توان قطر میلگرد را تعیین کرد.
نحوه استفاده از آچار فرانسه:
فک متحرک آچار را به‌اندازه قطر میلگرد تنظیم کنید.
مقدار درج‌شده روی آچار را بخوانید.
4. استفاده از وزن میلگرد
اگر وزن میلگرد را بدانیم، می‌توانیم با استفاده از فرمول زیر قطر آن را محاسبه کنیم:
که در این فرمول:
d قطر میلگرد برحسب میلی‌متر است.
وزن برحسب کیلوگرم است.
طول میلگرد برحسب متر است.
7850 چگالی فولاد برحسب کیلوگرم بر متر مکعب است.
5. تشخیص چشمی توسط مهندسان مجرب
برخی از مهندسان باتجربه قادرند قطر میلگرد را تنها با نگاه کردن به آن تشخیص دهند. این روش هرچند سریع است، اما دقت آن پایین بوده و همیشه توصیه نمی‌شود.
استانداردهای اندازه‌گیری قطر میلگرد
در هر کشور استانداردهای خاصی برای تولید میلگرد وجود دارد. در ایران، میلگردها بر اساس استانداردهای زیر دسته‌بندی می‌شوند:
میلگرد A1: صاف و بدون آج، با مقاومت تسلیم 2300 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع
میلگرد A2: آجدار با مقاومت تسلیم 3000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع
میلگرد A3: آجدار با مقاومت تسلیم 4000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع
نکات مهم در اندازه‌گیری قطر میلگرد
همیشه ابزار اندازه‌گیری خود را بررسی کنید تا دقت کافی داشته باشد.
در شرایط مناسب (دور از گردوغبار و رطوبت) اندازه‌گیری را انجام دهید.
اگر قطر میلگرد به‌درستی مشخص نشد، از چندین روش برای تأیید استفاده کنید.
از ابزارهای کالیبره شده استفاده کنید تا نتایج دقیق‌تری دریافت کنید.
نتیجه‌گیری
گیج یا اندازه‌گیری قطر میلگرد از اهمیت بالایی در صنعت ساخت‌وساز برخوردار است. روش‌های مختلفی برای تعیین قطر میلگرد وجود دارد که شامل استفاده از گیج میلگرد، کولیس، آچار فرانسه، محاسبه بر اساس وزن و تشخیص چشمی می‌شود. در میان این روش‌ها، استفاده از شابلون میلگرد یکی از سریع‌ترین و دقیق‌ترین روش‌ها است. دانستن سایز میلگرد برای اطمینان از استحکام سازه، مدیریت هزینه‌ها و کنترل کیفیت اهمیت زیادی دارد. بنابراین، مهندسان و تکنسین‌ها باید با روش‌های مختلف اندازه‌گیری آشنا باشند و از ابزارهای مناسب برای تعیین قطر میلگرد استفاده کنند.از آنجایی که میلگرد اهمیت بالایی در صنعت ساختمان سازی دارد، مهندسان در زمان خرید و استفاده از این محصول باید به طور دقیق از نوع، اندازه و سایز آن اطلاع داشته باشند بدین ترتیب که باید ابتدا نوع و استاندارد میلگرد را شناخت سپس برای اندازه گیری سایز آن از روش های ذکر شده کمک گرفت کرد.
