آشنایی با ورق آلوزینک یا گالوالوم
ورق آلوزینک که در فارسی آلوزینگ نامیده می شود (در لاتین Aluzink و Aluzinc) یکی از انواع ورق های پوششدار فولادی محسوب می گردد که به علت کاربرد فراوان در صنعت همواره مورد توجه قرار گرفته است. ورق گالوالوم نوعی مقاومتر از ورق گالوانیزه می باشد و دارای پوشش روی، سیلسکون و آلومینیوم است. قیمت ورق گالوالوم یا قیمت ورق آلوزینک را روزانه در وب سایت آرتا فولاد آریا راد مشاهده کنید.
ورق آلوزینک در دسته ورق های گالوانیزه به حساب می آید و دارای پوششی همراه با 55 درصد آلومینیوم و 43.4 درصد زینک یا روی می باشد. البته عنصر سیلیس هم در پوشش آلوزینک به میزان 1.6 درصد موجود می باشد. از درصد مواد موجود در پوشش ورق آلوزینک مشخص می گردد که با ورق گالوانیزه که بخش اعظم آن روی می باشد به لحاظ پوشش تفاوت دارد. از مهم ترین مزیت های ورق آلوزینک مقاومت بسیار بالای آن به خوردگی اتمسفریک می باشد، البته منافع دیگری در این نوع ورق های پوششدار وجود دارد که به تفصیل به آنها می پردازیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- ویژگی ورق آلوزینک
- نحوه تولید ورق آلوزینک
- ابعاد استاندارد ورق زینکالیوم
- کاربرد ورق آلوزینک
- تفاوت بین ورق آلوزینک و گالوانیزه
ویژگی ورق آلوزینک
فولاد به طور معمول دارای ویژگی هایی است که باعث شده کاربردهای زیادی در صنعت پیدا کنند. اما با عملیات بعدی که بر روی آن انجام می گردد ممکن است کارایی های خاص و ظریف تری نیز از آن به دست آید. از آن جمله ورق آلوزینک که با داشتن پوشش آلومینیوم – زینک خود خصوصیات قابل توجهی پیدا نموده است. مهمترین ویژگی های ورق آلوزینک را با هم بررسی می کنیم:
یکپارچگی ورق آلوزینک
یکپارچگی در ظاهر و ثبات در کیفیت این نوع ورق های از ویژگی های منحصر به فرد ورق های آلوزینک به حساب می آید. می توان این گونه در نظر گرفته که بدلیل فرآیند تولید ورق آلوزینک که به آن خواهیم پرداخت، سطحی یکپارچه و ظاهری یکدست در این محصول ایجاد می گردد. از این خصوصیت می توان در برخی کاربردها که ویژگی ظاهری محصول اهمیت دارد استفاده نمود
دوام ورق آلوزینک
ورق آلوزینک با توجه به مقاومت بالایی که در برابر خوردگی اتمسفریک دارد عمری تا 20 برابر ورق فولادی معمولی دارد. دوام این ورق خصوصا در محیط های مرطوب به قدری است که به راحتی می توان کاربردهای زیادی را به آن اختصاص داد. خصوصا در مورد محصولات فولادی مورد استفاده در تولید سقف ساختمان در نواحی با رطوبت بالا از این نوع ورق استفاده می گردد.
شکل پذیری ورق آلوزینک
یکی از مواردی که به عنوان ویژگی های ورق آلوزینک اهمیت بسیاری پیدا می نماید قابلیت شکل پذیری بالای این محصول می باشد. پایه این محصول همان ورق روغنی یا ورق نورد سرد می باشد که به خودی خود شکل پذیری و انعطاف بالایی دارد. اما مواد به کار رفته در تولید ورق آلوزینک باعث می گردد خاصیت شکل پذیری بهبود یافته و پس از انجام عملیات فرم دهی، ظاهر ورق تغییرات منفی نداشته باشند.
از دیگر خصوصیات ورق آلوزینک می توان به وزن پایین، قابلیت رنگ کاری، جوش پذیری و امکان برشکاری با استفاده از لیزر عنوان نمود.
نحوه تولید ورق آلوزینک
بر اساس استاندارد ASTM A924 و الزامات آن در خصوص تولید ورق آلوزینک، ابتدا درصد وزنی عناصر مورد استفاده در پوشش دهی ورق مشخص گردیده و حوضچه های مذاب این فلزات تهیه می شود. از آنجایی که روش پوشش دهی در این ورق گالوانیزاسیون گرم می باشد، ورق روغنی پس از تولید می بایست از این حوضچه ها عبور نماید. اگر این فرآیند به صورت رول ورق انجام گردد کاملا مکانیزه و اتوماتیک می باشد و در صورتی که ورق ها به صورت شیت در حوضچه های گالوانیزه قرار گیرند گاهی اوپراتورهایی به صورت دستی نیز در فرآیند گالوانیزاسیون دخالت دارند. دیگر مراحل تولید ورق آلوزینک دقیقا مشابه با تولید ورق گالوانیزه می باشد.
ابعاد استاندارد ورق زینکالیوم
ورق زینکالوم از ضخامت 0.4 میلی‌متر به بالا در عرض 1.5 و طول دلخواه مشتری تولید میگردد. پروسه تولید این نوع ورق کاملا مشابه ورق گالوانیزه می باشد. ابتدا فلز پایه به سمت خطوط تولید منتقل می شود سپس در آنجا پوششی از جنس روی و آلومینیوم تمامی سطح ورق را فرا میگیرد و پس از خشک و خنک شدن محصول نهایی اماده رنگ آمیزی خواهد شد. رنگ آمیزی ورق زینکالیوم در کوره های مخصوص صورت میگیرد. محصولات نامبرده در آرمایشگاه های کنترل کیفی بررسی شده تا فاقد خش و عیوب ظاهری باشد.
کاربرد ورق گالوالوم(ورق فولادی کربنی)
در صنعت بسیاری از موارد وجود دارند که برای ساخت قطعه یا وسیله ای می توان از چند نوع متریال با مشخصات متفاوت استفاده نمود. اما اقتصاد مهندسی ایجاب می کند برای انتخاب بهترین گزینه همواره مواردی مانند قیمت محصول، وزن محصول، دوام محصول، انعطاف پذیری محصول و همچنین امکان نگهداری و تعمیرات محصول را مد نظر قرار داد. برای کاربردهایی که از ورق آلوزینک در نظر گرفته می شود می توان از ورق های فولادی دیگر نیز استفاده نمود. نزدیک ترین این ورق ها ورق روغنی، ورق رنگی و ورق گالوانیزه هستند. اما گاهی با یک انتخاب متفاوت می توان موارد ذکر شده با اهمیت در طراحی را برآورده نمود و از تحمیل هزینه های بیشتر به پروژه جلوگیری کرد. ورق گالوالوم نوعی ورق فولادی است که با پوششی از آلیاژ آلومینیوم، روی و سیلیکون پوشش داده شده است. ترکیب این پوشش شامل 55٪ آلومینیوم، 43.4٪ روی و 1.6٪ سیلیکون می‌باشد که این ساختار باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود.
صنعت ساختمان‌سازی: در تولید سقف‌های شیروانی، ساندویچ پانل‌ها و دیوارهای پیش‌ساخته.
خودروسازی: در تولید قطعات داخلی و خارجی خودرو.
تجهیزات خانگی: مانند ماشین لباسشویی، یخچال و اجاق‌گاز.
صنایع دریایی: به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و نمک دریا.
مزایا و معایب ورق گالوالوم
مزایا:
✔ طول عمر بالا
✔ مقاومت در برابر زنگ‌زدگی
✔ انعطاف‌پذیری و فرم‌دهی راحت
✔ بازتاب نور و حرارت مناسب
✔ مقرون‌به‌صرفه در بلندمدت
معایب:
حساسیت بیشتر به خط و خش نسبت به گالوانیزه
هزینه اولیه بالاتر از ورق گالوانیزه
احتمال خوردگی در محل‌های برش‌خورده
در اینجا چند مورد از کاربردهای مهم ورق آلوزینک را با هم مرور می کنیم:
ساخت سقف Roofing
استفاده از ورق آلوزینک برای ساخت سقف به صورت مستقیم نمی باشد. به این معنی که از ورق های آلوزینک ابتدا ورق های رنگی تولید می نمایند، پس از آن ورق رنگی را با عملیات فرم دهی به شکل های مختلف شیروانی تولید می نمایند. چنین کاربردی بیشتر در مناطق با میزان بارندگی بالا خصوصا مناطق شمالی دیده می شود. اما در مجموع یکی از کاربردهای مهم آلوزینک در سقف سازی تولید ساندویچ پنل نیز می باشد.
ساخت درزگیر Flashing
کاربرد ورق آلوزینک به عنوان ساخت شیروانی مواردی وجود دارد که درزها می بایست به صورت کامل و آب بندی شده بسته شود. با توجه به خصوصیات جوش پذیری ورق آلوزینک، وزن سبک و همچنین انعطاف بالای آن بهترین گزینه برای درزگیری استفاده از همین نوع ورق می باشد. همچنین در مورد نبشی کشی ساختمان نیز به عنوان درزگیر می توان از ورق آلوزینک استفاده نمود.
پوشش دیوار
در برخی از ساختمان ها خصوصا ساختمان هایی که دیواره آنها در معرض آسیب هایی نظیر ضربه هستند از ورق آلوزینک یا ورق گالوالوم برای قسمت های آسیب پذیر استفاده می نمایند. به عنوان مثال ورودی پارکینگ های بزرگ را با ورق های آلوزینک پوشش می دهند تا از آسیب های ناشی از برخورد اتومبیل به آنها جلوگیری گردد. علاوه برآن این بخشی از دیوار ها با استفاده از ورق گالوالوم زیباسازی می گردد. گاهی دیوارهای تزئینی که با چوب ساخته می شود را نیز به وسیله ورق آلوزینک پوشش می دهند. در بعضی موارد برای ایجاد عایق بین دیوار اصلی با محیط بیرون از پوشش آلوزینک استفاده می شود. این نوع کاربرد در مناطق سردسیر بسیار کاربرد دارد.
شبکه آبرو
هدایت آبهای سطحی خصوصا در بالای ساختمانی یکی از مسائلی است که در نقاط پر بارش مد نظر سازندگان ساختمان قرار می گیرد. به این منظور در بسیاری از موارد از ورق آلوزینک استفاده می شود. وزن کم، انعطاف پذیری بالا و قیمت ورق آلوزینک در این انتخاب تاثیر گذار است.
فنس یا پرچین
در برخی موارد برای ساخت پرچین از ورق آلوزینک استفاده می نمایند. این نوع کاربرد هم می تواند به صورت تزئینی باشد و هم می تواند به لحاظ امنیتی مؤثر واقع شود.
فنس و پرچین هر دو برای ایجاد حصار و تعیین محدوده در فضاهای باز استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی در جنس، کاربرد و ظاهر دارند.
فنس (Fence)
فنس‌ها معمولاً از فلز، چوب، پلاستیک یا سیم‌های بافته‌شده ساخته می‌شوند و برای حفاظت، امنیت و تعیین مرزها استفاده می‌شوند. انواع فنس شامل:\n
✔ فنس فلزی: مقاوم و مناسب برای امنیت بالا
✔ فنس سیمی (مشبک): مقرون‌به‌صرفه و رایج در باغات و زمین‌های ورزشی
✔ فنس چوبی: زیبا و مناسب برای فضاهای ویلایی
پرچین (Hedge)
پرچین نوعی حصار طبیعی است که از گیاهان سبز و درختچه‌ها تشکیل شده و معمولاً برای زیباسازی، حریم خصوصی و کاهش آلودگی صوتی به کار می‌رود. ویژگی‌های آن شامل
طبیعی و زیبا
عایق صدا و باد
نیازمند مراقبت و هرس دوره‌ای
مقایسه فنس و پرچین
| ویژگی | فنس | پرچین |
|---|---|---|
| امنیت | بالا (خصوصاً فنس فلزی) | متوسط (بسته به تراکم گیاهان) |
| زیبایی | کاربردی، اما نه چندان زیبا | طبیعی و دلنشین |
| هزینه | معمولاً کمتر در نصب اولیه | بالاتر به دلیل نگهداری طولانی‌مدت |
| ماندگاری | بلندمدت (بسته به جنس) | نیازمند مراقبت مداوم |
اگر هدف شما امنیت و استحکام باشد، فنس گزینه بهتری است. اما اگر زیبایی، طبیعت و حفظ حریم خصوصی اهمیت بیشتری دارد، پرچین مناسب‌تر خواهد بود.
تفاوت بین ورق آلوزینک ، ورق گالوانیزه
سختی سطحی
سطح ورق گالوالوم نسبت به ورق گالوانیزه گرم دو برابر سختی بالاتری دارد. این موضوع باعث می شود مقاومت به سایش ورق آلوزینک نسبت به ورق گالوانیزه بیشتر باشد.
قیمت ورق گالوالوم(ورق فولادی کربنی)
اگرچه به نظر می رسد قیمت ورق آلوزینک از قیمت ورق گالوانیزه گرم بیشتر باشد اما با توجه به دوام بالاتر این نوع محصول می توان گفت قیمت ورق آلوزینک در صورتیکه برای مصرف مناسب انتخاب گردد به مراتب با صرفه تر از دیگر انواع ورق آهنی محسوب می گردد. قیمت ورق گالوالوم را روزانه می توانید در وب سایت آرتا فولاد آریا راد مشاهده کنید.
ترکیب شیمیایی: هر دو دارای آلومینیوم و روی هستند، اما ترکیب درصد آنها متفاوت است.
مقاومت در برابر زنگ‌زدگی: ورق گالوالوم به دلیل حضور مقدار بیشتری از آلومینیوم، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.
کاربردها: هر دو ورق در سقف‌های شیروانی، صنعت خودروسازی و لوازم خانگی استفاده می‌شوند، اما گالوالوم بیشتر در محیط‌های مرطوب ترجیح داده می‌شود
ظاهر ورق آلوزینک
درمقایسه با ورق گالوانیزه می توان گفت ورق های آلوزینک ظاهر یک دست تر و یک پارچه تر و زیباتر دارند. یکی دیگر از محاسن ورق آلوزینک این است که در صورتیکه در اثر فشار تورفتگی پیدا نماید به راحتی با حالت اول در می آید و درست شبیه پیش از ضربه دیدن می شود بنابراین ظاهر ورق آلوزینک همواره نسبت به ورق گالوانیزه برتری دارد.
پوشش سطحی: گالوانیزه دارای پوششی از 100٪ روی است، اما گالوالوم ترکیبی از روی، آلومینیوم و سیلیکون دارد.
دوام و طول عمر: گالوالوم در برابر عوامل محیطی و زنگ‌زدگی دوام بیشتری نسبت به گالوانیزه دارد.
مقاومت در برابر حرارت: گالوالوم نسبت به گالوانیزه در دمای بالا عملکرد بهتری دارد.
ظاهر و انعکاس نور: ورق گالوالوم ظاهری براق‌تر و بازتاب نور بیشتری دارد، در حالی که گالوانیزه مات‌تر است
نتیجه‌گیری
ورق گالوالوم با داشتن ترکیبی از آلومینیوم، روی و سیلیکون، گزینه‌ای عالی برای محیط‌های مرطوب و خورنده است. این ورق در مقایسه با ورق گالوانیزه، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد و در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه هزینه اولیه آن بالاتر از گالوانیزه است، اما به دلیل دوام و مقاومت بیشتر، در بلندمدت صرفه اقتصادی دارد. برای انتخاب بین ورق‌های گالوالوم، آلوزینک و گالوانیزه، باید شرایط محیطی و نیازهای پروژه را در نظر گرفت.
