کاربرد ورق استیل 304 | قیمت ورق استیل
فولادهای ضد زنگ یا استنلس استیل آلیاژهایی از فولاد هستند که نسبت های مختلفی از سایر عناصر مانند کروم، نیکل، مولیبدنیم و ... دارند. تا کنون بیش از 100 نمونه فولاد ضد زنگ ساخته شده است که در 5 گروه کلی دسته بندی می شوند. یکی از انواع پرکاربرد فولادهای ضد زنگ استیل 304 است. در این مقاله ضمن معرفی کامل استیل 304 به مقایسه آن با یکی دیگر از انواع پرکاربرد استیل یعنی استیل 316 خواهیم پرداخت.
ورق استیل چیست؟
فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل (Stainless Steel) یکی از آلیاژهای فولاد است که بین 10 تا 30 درصد کروم دارد. کروم در کنار کربن پایین باعث می شود این آلیاژ مقاومت بسیار خوبی نسبت به خوردگی و گرما داشته باشد. سایر عناصر مانند نیکل، مولیبدنیم، تیتانیم، آلومینیوم، نیوبیم، مس، نیتروژن، گوگرد، فسفر و سلنیم نیز ممکن است به منظور تغییر خصوصیات استیل به آن افزوده شود.
بیشتر فولادهای ضد زنگ ابتدا در کوره های ضد زنگ یا کوره های اکسیژن قلیایی ذوب شده و سپس در سایر فرایندهای ساخت فولاد به منظور کم شدن میزان کربن پالایش می شوند. در فرایند کربن زدایی اکسیژن-آرگون، ترکیبی از گازهای اکسیژن و آرگون به درون فولاد مایع تزریق می شود. با تغییر نسبت اکسیژن و آرگون می توان کربن را به کربن مونوکسید تبدیل کرد و سطح آن را بدون اینکه فلز ارزشمند کروم از دست برود کاهش داد.
هم اکنون بیش از 100 گرید مختلف از فولاد ضد زنگ شاخته شده است. بیشتر این استیل ها در 5 گروه اصلی طبقه بندی می شوند. آستنیتی، فریتی، مارتنزیتی، دوپلکس و رسوب-سختی.
استیل آستنیتی بین 16 تا 26 درصد کروم دارد و تا 35 درصد نیز حاوی نیکل است. بیشترین مقاومت نسبت به خوردگی در این گروه از استیل دیده می شود. این دسته از استیل ها به وسیله ی عملیات حرارتی سخت نمی شوند و غیر مغناطیسی هستند. متداول ترین استیل در این گروه استیل 8/18 یا استیل 304 است که در این مقاله به تفصیل به بررسی ویژگی های آن خواهیم پرداخت.
استیل های فریتی حاوی 10.5 تا 27 درصد کروم و بدون نیکل هستند. به دلیل درصد پایین کربن (کمتر از 0.2 درصد) به وسیله عملیات حرارتی سخت نمی شوند و کاربردهای ضد خوردگی کمتری دارند. از این نوع استیل برای کاربردهای معماری و تریم اتومبیل استفاده می شود.
استیل مارتنزیتی به طور معمول حاوی 11.5 تا 18 درصد کروم است و تا حداکثر 1.2 درصد نیز کربن دارد. گاهی اوقات نیکل نیز اضافه می شود. این دسته از استیل ها به وسیله عملیات حرارتی سخت می شوند و مقاومت به خوردگی متوسط دارند. از استیل های مارتنزیتی بیشتر در ساخت توربین ها، آچار، کارد و چنگال و ابزار جراحی استفاده می شود.
استیل های دوپلکس در واقع ترکیبی از استیل های آستنیتی و فریتی هستند. این نوع استیل حاوی 21 تا 27 درصد کروم، 1.35 تا 8 درصد نیکل و 0.05 تا 3 درصد مس و 0.05 تا 5 درصد مولیبدنیم هستند. استیل های دوپلکس قوی تر و در مقابل خوردگی مقاوم تر از استیل های فریتی و آستنیتی هستند. از این نوع استیل در ساخت منتقل کننده های شیمیایی، تانک های ذخیره و فرایندهای شیمیایی استفاده می شود.
استیل های رسوب-سختی به دلیل استحکام بالا شناخته می شوند که نتیجه ی اضافه کردن آلومینیوم، مس و نیوبیم به میزان کمتر از 0.5 درصد از کل وزن آلیاژ است. از نظر میزان مقاومت به خوردگی این نوع استیل با استیل های آستنیتی قابل مقایسه است و حاوی 15 تا 17.5 درصد کروم، 3 تا 5 درصد نیکل و 3 تا 5 درصد مس است. از استیل های رسوب-سختی برای ساخت شفت هایی با طول بالا استفاده می شود.
در نمودار زیر می توانید درصد نیکل و کروم را برای انواع گروه های استیل مشاهده کنید.
استیل 304
فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل نوع 1.4301 و 1.4307 که به عنوان گرید 304 و 304L نیز شناخته می شوند در دسته ی استیل های آستنیتی قرار دارد. استیل 304 یک فلز چند کاره و بسیار پرکاربرد در بین فولادهای ضد زنگ است. برای این نوع استیل گاهی از نام قدیمی 18/8 نیز استفاده می شود که نشان دهنده ترکیبات آن است. در استیل 304، مقدار کروم برابر 18 درصد و نیکل 8 درصد است و از ترکیب این دو درصد نام استیل 8/18 گرفته شده است.
استیل 304 از نوع آستنیتی ست که می تواند تحت کشش قرار بگیرد. این ویژگی باعث شده است تا از استیل 304 به طور وسیع در ساخت انواع سینک های ظرفشویی و ظروف آشپزخانه استفاده شود. استیل 304 از نوع استیل های نگیر یا غیر مغناطیسی ست.
استیل 304 دو گرید دیگر نیز دارد که با حروف L و H شناسایی می شود. استیل 304L نوع کم کربن از استیل 304 است که قابلیت جوش پذیری آن بهبود یافته است. استیل 304H نیز نوع پرکربن است که برای استفاده در دمای بالا مناسب است. در ادامه مشخصات استیل 304 بر اساس استاندارد EN 10269:2013 ارائه می شود.
مشخصات ورق استیل 304
مشخصات مکانیکی و شیمیایی هر نوع استیل برای تعیین نوع کاربرد آن بسیار اهمیت دارد. در این بخش اطلاعات مورد نیاز در خصوص مشخصات استیل گرید 304 ارائه می شود.
اجزای شیمیایی استیل 304
| % | 304 | 304L | 304H |
| کربن | 0.0 - 0.07 | 0.0 - 0.03 | 0.04 - 0.08 |
| منگنز | 0.0 - 2.0 | 0.0 - 2.00 | 0.0 - 2.0 |
| سیلیسیم | 0.0 - 1.00 | 0.0 - 1.00 | 0.0 - 1.0 |
| فسفر | 0.0 - 0.05 | 0.0 - 0.05 | 0.0 - 0.04 |
| گوگرد | 0.0 - 0.03 | 0.0 - 0.02 | 0.0 - 0.02 |
| کروم | 17.50 - 19.50 | 17.50 - 19.50 | 17.00 - 19.00 |
| نیکل | 8.00 - 10.50 | 8.00 - 10.50 | 8.00 - 11.00 |
| آهن | Balance | Balance | Balance |
| نیتروژن | 0.0-0.11 | 0.0-0.11 | 0.0 - 0.10 |
همانطور که درجدول فوق قابل مشاهده است تفاوت عمده بین گریدهای مختلف استیل 304، 304L و 304H در میزان کربن آن هاست. مقدار متفاوت کربن باعث شده است که از نظر خاصیت جوش پذیری و شکل گیری گریدهای مختلف با یکدیگر تفاوت داشته باشند.
ویژگی های مکانیکی استیل 304 برای ورق تا ضخامت 8 میلیمتر
| گرید | 304 | 304L | 304H |
| استحکام تسلیم (MPa) | 540 - 750 | 520 - 700 | - |
| تنش مبنا(MPa) | 230 Min | 220 Min | - |
| افزایش طول | 45 Min % | 45 Min % | - |
ویژگی های مکانیکی برای ورق از 8 میلیمتر تا 75 میلیمتر
| گرید | 304 | 304L | 304H |
| استحکام تسلیم (MPa) | 520 - 720 | 500 - 700 | - |
| تنش مبنا(MPa) | 210 Min | 200 Min | - |
| افزایش طول | 45 Min % | 45 Min % |
ویژگی های مکانیکی استیل 304 برای میله با قطر تا 160 میلیمتر
| گرید | 304 | 304L | 304H |
| استحکام تسلیم (MPa) | 500 - 700 | 500 - 700 | 500 - 700 |
| تنش مبنا(MPa) | 190 | 175 Min | 185 Min |
| افزایش طول | 45 Min % | 45 Min % | 40 Min % |
| سختی برینل | 215 Max HB | 215 Max HB | - |
خصوصیات فیزیکی استیل 304
| ویژگی | مقدار |
| چگالی | 8.00 g/cm3 |
| نقطه ذوب | 1450 °C |
| مدول الاستیسیته | 193 GPa |
| مقاومت الکتریکی | 0.72 x 10-6 Ω.m |
| هدایت گرمایی | 16.2 W/m.K |
| انبساط حرارتی | 17.2 x 10-6/K |
استاندارد استیل 304
استانداردهای مختلفی برای ساخت استیل 304 وجود دارد در جدول زیر برخی از این استانداردها را برای گریدهای مختلف استیل 304 می توانید مشاهده کنید.
| Euronorm | UNS | BS | En | گرید |
| 1.4301 | S30400 | 304S15 | 58E | 304 |
| 304S16 | ||||
| 304S31 | ||||
| 1.4306 | S30403 | 304S11 | - | 304L |
| 1.4307 | - | 304S11 | - | 304L |
| 1.4311 | - | 304S11 | - | 304L |
| 1.4948 | S30409 | 304S51 | - | 304H |
تفاوت ظاهری استیل 304 و 316
هنگامی که به نوعی استیل نیاز است که مقاومت بالا در برابر خوردگی در محیط های خورنده را داشته باشد ، معمولا استیل های آستنیتی مورد استفاده قرار می گیرند. ویژگی ها مکانیکی عالی به همراه مقادیر بالای نیکل وکروم در استیل های آستنیتی باعث شده است که در برابر خوردگی بسیار مقاوم باشد. علاوه بر این استیل های آستنیتی قابلیت جوش و فرم پذیری خوبی نیز دارند. از بین استیل های آستنیتی دو گرید 304 و 316 بیشتر از سایر انواع گریدها مورد استفاده قرار می گیرند. برای اینکه بتوان برای هر پروژه نوع مناسب استیل را انتخاب کرد به بررسی تفاوت های استیل 304 و 316 خواهیم پرداخت.
در مورد خصوصیات استیل 304 در قسمت قبل اطلاعات کاملی ارائه شد. استیل 304 متداولترین نوع استیل است. به دلیل مقادیر بالای کروم و نیکل، استیل304 در برابر خوردگی بسیار مقاوم است و در ساخت یخچال، ماشین ظرف شویی، تجهیزات پروسس غذا، پایپینگ، مبدل های حرارتی و سازه های در محیط خورنده استفاده می شود.
مانند استیل 304، استیل 316 نیز مقدار زیادی کروم و نیکل دارد. همچنین حاوی سیلیسیم و منگنز نیز هست. تفاوت عمده بین استیل 304 و 316 در ترکیب شیمیایی آن هاست. استیل 316 مقدار قابل توجهی مولیبدنیم (بین 2 تا 3 درصد) دارد. مقدار بیشتر مولیبدنیم باعث شده است که گرید 316 مقاومت خوردگی بالاتری در مقایسه با استیل 304 داشته باشد.
استیل 316 برای استفاده در کاربردهای دریایی مناسب است. از دیگر کاربردهای متداول استیل 316 می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تجیهزات مورد نیاز برای فرایندهای شیمیایی و ذخیره
- تجهیزات پالایشگاهی
- وسایل پزشکی
- استفاده در محیط دریایی به ویژه در مجاورت یون های کلرید
در برخی از موقعیت ها استفاده از استیل 304 مناسب تر است. از جمله در موارد زیر بهتر است از این نوع استیل در مقابل استیل 316 استفاده شود.
- کاربردهایی که نیاز به شکل پذیری بالا دارند. مقدار بالاتر مولیبدنیم در گرید 316 اثر معکوس بر قابلیت فرم پذیری آن دارد.
- استیل 304 نسبت به استیل 316 ارزانتر است. در مواردی که هزینه اهمیت داشته باشد استفاده از استیل 304 باعث می شود که هزینه پروژه کاهش یابد.
اما در موارد زیر بهتر است از استیل 316 استفاده شود:
- محیطی که فلز در آن قرار دارد حاوی عناصریست که اثر خورندگی بالایی دارند.
- ماده باید در زیر آب نصب شود و یا به طور دائم در معرض آب قرار دارد.
- کاربردهایی که به استحکام و سختی بالاتری نیاز است.
از نظر ظاهری هیچ تفاوتی بین استیل 304 و استیل 316 وجود ندارد. در واقع اگر هر دو استیل به یک روش پرداخت شده باشند نمی توان بین آن ها از نظر ظاهری تفاوتی را مشاهد کرد. تنها از طریق تست های شیمیایی و سنجش درصد عناصر است که می توان تفاوت این دو گرید را تشخیص داد.
ورق استیل 304 مات
ورق های استیل می توانند به وسیله ی پرداخت نهایی از نظر ظاهری با یکدیگر متفاوت باشند. نوع پرداخت ورق استیل با توجه به کاربرد آن مشخص می شود. به عنوان مثال در صنعت اتومبیل سازی از پرداخت های مختلفی برای به رسیدن به خصوصیات ظاهری متفاوت استفاده می شود در پروژه های طراحی نیز که جذابیت ظاهری سطح استیل از اهمیت زیادی برخودار است پرداخت اهمیت بسیار زیادی می یابد. در ساخت وسایل آشپزخانه استفاده از پرداخت استیل شماره 4 (Stainless Steel No.4 Finish) بسیار محبوب و متداول است.
انواع مختلفی از پرداخت بر روی استیل اجرا می شود که 3 نوع مرسوم آن عبارتند از:
- شماره 2B – پرداخت مات
- شماره 4 – پرداخت برس خورده
- شماره 8 – پرداخت آینه ای (بسیار براق)
استیل مات 2B جز استیل های نسبتا ارزان قیمت است. پرداخت نهایی در استیل مات 304 از طریق نورد و به کمک مجموعه ای از غلطک ها انجام می شود. در این روش سطحی صافتر با حفره های کمتر به دست می آید. استیل مات برای استفاده در محل هایی که جنبه ی زیبایی دارد چندان مناسب نیست. هر چند برای مواردی که ظاهر چندان اهمیت ندارد و یا نیاز به پرداخت بیشتر باشد گزینه بسیار مناسبی ست. کاربردهای معمول استیل 304 مات می تواند شامل موارد زیر باشد.
- تجهیزات سایت های شیمیایی
- تجهیزات دارو سازی
- وسایل کارخانه کاغذ سازی
- وسایل لباس شویی و خشک شویی
- یخچال ها
- تجهیزات تصفیه و فاضلاب
ورق استیل نازک
ضخامت ورق های فولادی از جمله مواردی ست که با توجه به کاربردها آنه مشخص می شود. اینکه تا چه حد بتوان یک فلز را به صورت ورق با ضخامت کم درآورد به ویژگی های مکانیکی ورق نیز بستگی دارد. در یک تعریف کلی به ورق هایی که ضخامتی کمتر از یک میلی متر داشته باشند ورق نازک گفته می شود. اگر این ورق از جنس استیل باشد به آن ورق استیل نازک گفته می شود. برای کاهش ضخامت ورق استیل پس از اعمال نورد گرم، ورق تحت فرآیند نورد سرد قرار می گیرد تا ضخامت بیشتر کاهش یابد و به ضخامت مورد نظر رسیده شود.
از جمله گریدهای استیل که از آن برای ساخت ورق نازک استیل استفاده می شود گرید 304 است.
قیمت ورق استیل 304 نگیر
ورق های استیل انواع بسیار زیادی دارند و تنوع آنها به بیش از 100 مورد هم می رسد. اما می توان گفت که پرکاربردترین نوع استیل در صنایع مختلف ورق استیل 304 است که از ساخت لوازم خانگی گرفته تا صنعت پتروشیمی و ... از آن استفاده می شود. با توجه به دامنه ی کاربردی که استیل 304 دارد قیمت آن نیز از اهمیت زیادی برخودار است. قیمت ورق استیل 304 به ابعاد، ضخامت و تولید کننده ی آن بستگی دارد. شما برای آگاهی از آخرین قیمت ورق استیل 304 نگیر می توانید با شماره تلفن 03132923 تماس حاصل فرمایید و با مشاوران آرتا فولاد آریا راد در ارتباط باشید.
