تیرآهن هاش چیست ؟ انواع و کاربردها

تیرآهن هاش چیست ؟ انواع و کاربردها

تیرآهن هاش یا بال پهن یکی از انواع پر کاربرد تیرآهن است. به دلیل داشتن سطح مقطعی به شکل H این تیر آهن به نام تیرآهن هاش شناخته می شود. همچنین از آنجا که طول بال های این تیرآهن نسبت به تیرآهن های معمولی بیشتر است به آن بال پهن نیز گفته می شود. این تیرآهن به دلیل استحکام و مقاومت در برابر نیروهای برشی و گشتاور خمشی در ساختمان سازی و پروژه های صنعتی مانند ساخت اسکله، کشتی و ... بسیار پرکاربرد است.

 

تیرآهن هاش یکی از مصالح استحکام بالا و پرکاربرد در ساخت و ساز و مهندسی عمران می باشد.  مطابق با تصویر شماره 1 تیرآهن بال پهن، تشکیل شده است از دو بالِ پهن و یک جان. در تیرآهن، جان برای مقاومت در برابرنیروهای برشی و بالها برای استقامت در مقابل گشتاور خمشی در نظر گرفته شده اند. هنگامی که جان به صورت افقی قرار گیرد شکل ظاهری آن به صورت حرف H انگلیسی دیده می شود لذا به آن هاش یا تیرآهن بال پهن گفته می شود. لازم به ذکر است اگر جان به صورت عمودی قرار گرفته و شکلی شبیه I (آی) انگلیسی مشاهده شد این محصول در دسته IPE یا تیرآهن معمولی قرار میگیرد. این دو نوع تیرآهن در شکل ظاهری و کاربرد تفاوت هایی دارند. در تیرآهن IPE طول بال تقریبا نصف ارتفاع تیرآهن است. اما در تیرآهن هاش، طول بال و ارتفاع تیرآهن تقریبا باهم برابر است. از این طریق می توان تیرآهن IPE و هاش را از یکدیگر تمیز دارد.

در پاسخ به این پرسش که چه تفاوتی در تیرآهن های بال پهن (H) و تیرآهن معمولی(I)  وجود دارد، باید گفت تفاوت های ظاهری و کارآیی متفاوت، عمده ترین وجوه تمایز این دو محصول می باشند. ما در این مقاله می خواهیم به بررسی کامل نوع بال پهن یا هاش H بپردازیم. اگر در تصویر شماره 2 ، دقت کنید می بینید که هاش H و I در ظاهر هم چندان شبیه به هم نیستند. این تفاوت در پهنای بال و میزان ضخامت بالها می باشد. ضخامت بال ها در تیرآهن هاش به وضوح بیشتر از تیرآهن معمولی یا IPE ست.

انواع هاش در صنعت ساختمان سازی و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. هاش که با نام‌های  H ، IPB ، اچ بیم و تیرآهن بال پهن نیز شناخته می‌شود، جهت جبران محدودیت‌های موجود در تیرآهن‌های معمولی طراحی شده است. این نوع از تیرآهن به دلیل طرح هندسی خاصی که دارد در برابر ارتعاشات و بارهای وارده استحکام و مقاومت بالایی دارد.

تاریخچه H-Beam

تیرآهن های معمولی از سال 1792 یعنی از زمانی که چارلز بک انگلیسی کارخانه آهن خود را راه اندازی نمود، به طور عمده در شاخه های بلند تولید و نورد می شده است. در مقایسه با تیرهای چوبی تیرآهن ها در آن زمان از مزیت های بسیار زیادی برخوردار بودند که برای مثال می توان به ضد حریق بودن آنها و توان باربری بیشتر اشاره نمود. تیرآهن بال پهن یا هاش یکی از مهم ترین دستاوردهای کمپانی بیت اللحم Bethlehem به حساب می آید، به این دلیل که دگرگونی عظیمی در صنعت فولاد ایجاد نمود. با ابداع این محصول کمپانی یاد شده توانست خود را به عنوان یکی از پیشگامان صنعت فولاد معرفی کرده و سطح خود را نسبت به کمپانی های مشابه ارتقاء دهد. در اوایل قرن بیستم میلادی، کمپانی بیت اللحم با طراحی تیرآهن های بال پهن توانست مزیت هایی را در این محصول ارائه دهد که در مقاطع I شکل یافت نمی شد. بنابراین ارائه چنین دستاوردی در نوع خود یک ابداع نوآورانه محسوب می شد که در نهایت منجر به پیشرفت و توسعه قابل توجهی در صنعت ساخت و ساز گردید. این کمپانی به مناسبت اعتبار و آوازه ای  که پس از معرفی تیرآهن بال پهن به دست آورد لوگوی خود را به شکل تیرآهن هاش طراحی نمود. در سال 1908 خط تولید جدید این تیرآهن افتتاح شده و محصول آن توسط کوره هایی با تکنولوژی به روز تر تولید شد. از آن زمان به بعد با پیشرفت بیشتر صنایع و همچنین ساختمان سازی، کارخانجات بیشتری اقدام به تولید تیرآهن های بال پهن نمودند. تیرآهن های بال پهن یکی از بنیادی ترین محصولات کارخانجات بزرگ فولاد در کشورهای مختلف می باشند.

انواع تیرآهن بال پهن

1.  تیرآهن بال پهن سبک HE-A یا همان IPBL که به علت ضخامت کمتر دارای وزن کمتری می باشد.
2.  اچ بیم سنگین HE-B معادل IPB
3.  اچ بیم سنگین HE-M معادل IPBv

برای آگاهی از مشخصات وزنی انواع تیرآهن بال پهن سبک و سنگین، آرتا فولاد آریا راد را همراهی نمایید.

مشخصات تیرآهن هاش

جنس فولادی که در ساخت تیرآهن H به کار می رود معمولا از گرید های St37، St44 و St52 می باشد لذا می توان مشخصات شیمیایی آنها را از جدول زیر که از استاندارد DIN 17100 بر گرفته شده است مشاهده نمود.

نام گرید	نوع اکسیداسیون	آنالیز شیمیایی نمونه آزمایشگاهی
		کربن						فسفر	گوگرد	نیتروژن
		کمتر از 16 میلیمتر	بین 16 تا 30 میلیمتر	30 الی 40 میلیمتر	40 الی 63 میلیمتر	63 الی 100 میلیمتر	بیش از 100 میلیمتر
St37.2	اختیاری	0.21	0.25	0.25	0.25	0.25	براساس توافق با سفارش دهنده	0.065	0.065	0.009
Ust37.2	U	0.21	0.25	0.25	0.25	0.25		0.060	0.060	0.010
Rst.37.2	R	0.19	0.19	0.19	0.19	0.23		0.050	0.050	-
St37.3	RR	0.19	0.19	0.19	0.19	0.19		0.050	0.060	0.010
St44.2	R	0.24	0.24	0.24	0.24	0.25		0.050	0.050	-
St44.3	RR	0.23	0.23	0.23	0.23	0.23		0.060	0.050	-
St.52.3	RR	0.22	0.22	0.24	0.24	0.24		0.060	0.060	0.010

وزن هاش را می توان از اطلاعات موجود در جدول اشتال بدست آورد. در این جدول جزییات مربوط به مشخصات عمومی تیرآهن نیز آمده است . جدول زیر با توجه به اطلاعات موجود در جدول اشتال تهیه شده است. آرتا فولاد آریا راد مشخصات شیمیایی و فیزیکی تیرآهن بال پهن یا IPB را برای استفاده از کاربران گرامی فراهم آورده است:

جدول وزن تیرآهن هاش سبک

ردیف	سایز	ارتفاع تیر	ضخامت بال	ضخامت جان	طول بال	وزن یک شاخه
1	10	96	8	5	100	16.7
2	12	114	8	5	120	19.9
3	14	133	8.5	5.5	140	24.7
4	16	152	9	6	160	30.4
5	18	171	9.5	6	180	35.5
6	20	190	10	6.5	200	42.3
7	22	210	11	7	220	50.5
8	24	230	12	7.5	240	60.3
9	26	250	12.5	7.5	260	68.2
10	28	270	13	8	280	76.4
11	30	290	14	8.5	300	88.3
12	32	310	15.5	9	300	97.6
13	34	330	16.5	9.5	300	105
14	36	350	17.5	10	300	112
15	40	390	19	11	300	125
16	45	440	21	11.5	300	140
17	50	490	23	12	300	155
18	55	540	24	12.5	300	166
19	60	590	25	13	300	178

جدول وزن تیرآهن هاش سنگین

وزن یک واحد طول (Kg)	طول بال	ضخامت جان	ضخامت بال	ارتفاع تیر	سایز	ردیف
20.4	100	6	10	100	10	1
26.7	120	6.5	11	120	12	2
33.7	140	7	12	140	14	3
42.6	160	8	13	160	16	4
51.2	180	8.5	14	180	18	5
61.3	200	9	15	200	20	6
71.5	220	9.5	16	220	22	7
83.2	240	10	17	240	24	8
93	260	10	17.5	260	26	9
103	280	10.5	18	280	28	10
117	300	11	19	300	30	11
127	300	11.5	20.5	320	32	12
134	300	12	21.5	340	34	13
142	300	12.5	22.5	360	36	14
155	300	13.5	24	400	40	15
171	300	14	26	450	45	16
187	300	14.5	28	500	50	17
199	300	15	29	550	55	18
212	300	15.5	30	600	60	19
225	300	16	31	650	65	20
241	300	17	32	700	70	21
262	300	17.5	33	800	80	22
291	300	18.5	35	900	90	23
314	300	19	36	1000	100	24

جدول وزن تیرآهن هاش فوق سنگین(HEM)

وزن واحد طول (Kg)	طول بال	ضخامت جان	ضخامت بال	ارتفاع تیر	سایز	ردیف
41.8	106	12	20	100	10	1
52.1	126	12.5	21	120	12	2
63.2	145	13	22	140	14	3
76.2	166	14	23	160	16	4
88.9	186	14.5	24	180	18	5
103	206	15	25	200	20	6
117	226	15.5	26	220	22	7
157	248	18	32	240	24	8
172	268	18	32.5	260	26	9
189	288	18.5	66	280	28	10
238	310	21	39	300	30	11
245	309	21	40	320	32	12
248	309	21	40	340	34	13
250	308	21	40	360	36	14
256	307	21	40	400	40	15
263	307	21	40	450	45	16
270	306	21	40	500	50	17
278	306	21	40	550	55	18
285	305	21	40	600	60	19
293	305	21	40	650	65	20
301	304	21	40	700	70	21
317	303	21	40	800	80	22
333	302	21	40	900	90	23
349	302	21	40	1000	100	24

جدول شماره 3 – جزئیات ابعادی و ورنی تیرآهن هاش فوق سنگین از استاندارد اشتال

هرچند از نظر ظاهری تیرآهن های بال پهن و تیرآهن معمولی مشابهت هایی دارند ولی تیرآهن هاش دارای مزیت دیگری در طراحی است که عبارت است از پهنای بیشتر بال. بال تیرآهن صفحه یا ورقی است که در دوطرف جان قرار دارد و در IPE معمولا پهنای آن کمتر از عمق یا ارتفاع تیرآهن است ولی در تیرآهن بال پهن با اندازه ی جان برابر است. همچنین تیرآهن های بال پهن یک مزیت بزرگ دیگر دارند و آن بزرگ تر بودن سطح مقطع شان است. با توجه به اینکه تنش وارد بر یک عضو باربر حاصل تقسیم نیروی وارده بر سطح مقطع عضو می باشد، هرچه سطح مقطع عضو بیشتر باشد، حاصل تقسیم نیرو بر سطح مقطع کمتر و در نتیجه تنش کمتری بر عضو وارد می گردد.

نحوه تولید تیرآهن هاش

آرتا فولاد آریا راد نماینده کارخانجات برتر تولید کننده تیرآهن هاش، همواره قیمت های روز تیرآهن را به مشتریان خود ارائه می دهد

برای تولید تیرآهن های بال پهن همانند بسیاری دیگر از محصولات فولادی از فرآیند نورد گرم استفاده می گردد. اما تولید تیرآهن چند مرحله گوناگون نورد را شامل می شود. به طور کلی نورد یا رولینگ به فرآیندی گفته می شود که در آن یک محصول به دمای بالاتر از 1100 درجه سانتیگراد رسیده و حالت موم سانی به خود می گیرد. در این دما شکل دهی فولاد بسیار آسان انجام میشود. محصول در این حالت از میان غلتک های متفاوتی عبور داده می شود و علاوه بر شکل گیری، فشار قابل ملاحظه ای بر روی خود تحمل می نماید. روشی که برای نورد تیرآهن بال پهن رایج است به این شرح می باشد:

• پخت و افزایش دمای شمش ها
• شکل دهی شمش ها
• عبور از استندها یا ایستگاه های چند مرحله ای قالب برای تحت فشار قرار دادن محصول
• کاهش لبه ها و ضخامت بال
• سایزینگ نهایی

با توجه به اینکه در مراحل نهایی نورد نیروی بسیار زیادی بر محصول وارد می شود، ارتفاع تیرآهن هاش در تمام طول محصول یکنواخت بوده و کیفیت قابل توجهی به آن می بخشد. روش تولید تیرآهن هاش تاثیر قابل ملاحظه ای در کیفیت محصول نهایی دارد. این مسئله مهم در قیمت تیرآهن هاش نقش به سزائی دارد.

کاربرد تیرآهن هاش

همان گونه که گفته شد تیرآهن بال پهن مزیت های بسیاری نسبت به تیرآهن معمولی دارد. بال های پهن این تیرآهن و همچنین وسعت سطح مقطع آن باعث افزایش استحکام در سازه های مختلف می گردد. از مهمترین کاربردهای تیرآهن هاش می توان به استفاده ی آن در ساختمان سازی اشاره نمود. علاوه بر آن برای ساختمان های صنعتی همچون سوله ها، انبارها، کارگاه های ساخت، سازه های دریایی همچون سکوهای نفتی یا گاز، برج ها، پل ها و سدسازی می توان از تیرآهن بال پهن استفاده نمود.

تولیدکنندگان تیرآهن هاش

کارخانجات بزرگی در تولید تیرآهن مورد نیاز صنایع کشور نقش دارند که از جمله مهم ترین آنها می توان کارخانه ذوب آهن اصفهان، کارخانه فولاد البرز ایرانیان، کارخانه فولاد غرب آسیا، جهان فولاد غرب (کرمانشاه)، یزد و شاهین بناب را نام برد. هاش های وارداتی نظیر هاش چینی، تیرآهن بال پهن روسی و اروپایی نیز در ایران محبوبیت ویژه ای دارند.

ذوب آهن اصفهان

مجتمع بزرگ ذوب آهن اصفهان اولین و بزرگترین کارخانه تولید کننده فولاد ساختمانی و ریل در ایران و بزرگترین تولید کننده محصولات طویل فولادی در خاورمیانه است که با ظرفیت 3 میلیون و 600 هزار تن فولاد ، انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می کند. ذوب آهن اصفهان در سال 1350 به بهره برداری رسید. این کارخانه که در جنوب غربی اصفهان قرار دارد نقش مهمی در شکل گیری دیگر صنایع فولادی ایران ایفا نموده و به همین دلیل لقب مادر صنعت فولاد کشور را به خود اختصاص داده است. در کارخانه ذوب آهن اصفهان تیرآهن بال پهن مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 14484 تولید می گردد. علاوه بر این تیرآهن نیم پهن موازی بر طبق استاندارد DIN 1025-5 قسمت دوم، تولید و عرضه می گردد. کارخانه ذوب آهن اصفهان عموما تیرآهن خود را در سایزهای 12 تا 30 تولید می نماید.

برای آشنایی با دیگر کارخانجات تولید کننده ی تیرآهن بال پهن با آرتا فولاد آریا راد همراه گردید.

کارخانه فولاد البرز ایرانیان (فایکو)

شرکت فولاد البرز ایرانیان که در صنعت فولاد ایران با نام تجاری فایکو شناخته می شود. در زمینه تولید انواع مقاطع فولادی نورد گرم با اشکال، ابعاد و مشخصات متنوع، مشغول به فعالیت می باشد. سالیانه بیش از یک و نیم میلیون تن انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی، این مجتمع را در رده معظم ترین تولید کنندگان مقاطع فولادی گرم در کشور و منطقه قرارداده است. این کارخانه تیرآهن های IPE نیز که صخامت جان و بال ثاب دارند را در سایزهای 14 تا 24 تولید می کند.

کارخانه فولاد غرب آسیا

کارخانه فولاد غرب آسیا در سال 1386 به صورت یک کارخانه سهامی خاص با همت تنی چند از فعالین صنعت فولاد کشور ثبت گردید . اصلی ترین هدف کارخانه آرین فولاد غرب صادرات انواع محصولات فولادی شامل اسل های فولادی ، بیلت های فولادی، ورق های عریض فولادی، کویل، مفتول و شمش های فولادی است. تیرآهن های تولید شده این مجتمع عبارتند از بال پهن موازی و بال نیم پهن موازی. مجموعه فولاد غرب آسیا تیرآهن تولیدی خود را که مطابق با استاندارد DIN 1025-5 قسمت دوم تولید می کند به کشورهای مختلف صادر می نماید.

قیمت تیرآهن هاش

آرتا فولاد آریا راد جهت تعامل بیشتر با مخاطبان خود همواره سعی در ارائه دانش فنی مربوط به محصولات فولادی می نماید. همچنین کارشناسان مجرب شرکت آرتا فولاد آریا راد زاینده رود همواره آماده مشاوره و پاسخگویی به مشتریان می باشند. برای اطلاع از قیمت تیرآهن هاش، قیمت تیرآهن هاش سبک، قیمت تیرآهن هاش سنگین، قیمت هاش و ... با شماره 03132923 تماس گرفته یا به صفحه قیمت محصولات مراجعه فرمائید.

---